De tijdbom van het deflatoire eurozone-beleid is zojuist ontploft in een tweede land. Portugal heeft zich aangesloten bij de opstand tegen bezuinigingen. Daarmee breken de gammele steigers van fiscale discipline en economisch toezicht, dat Duitsland oplegde aan Zuid-Europa, op het meest kwetsbare punt, zo schrijft Ambrose Evans-Pritchard van de Telegraph. Na de verkiezingen heeft de centrum-rechtse coalitie het nakijken. Tegen de verwachtingen in zet Antonio Costa van de Socialistische Partij zijn historische vete met de Communisten overboord. Samen met het radicale Linkse Blok verkregen zij een absolute meerderheid in het Portugese parlement. En Costa heeft al aangegeven onder meer de loonsverlagingen van ambtenaren stop te zetten. Daarmee stijgt de kans dat het land niet gaat voldoen aan de door de EU opgelegde begrotingsregels. De Rabobank omschrijft de gebeurtenissen als een politieke schok:
We zouden nu zeer terughoudend zijn om te investeren in Portugees staatspapier.
President Aníbal Cavaro Silva kan dit nieuwe linkse blok nog tegenhouden. Silvo zal de komende dagen een premier benoemen. Zijn voorkeur ligt bij de huidige premier Pedro Passos Coelho, die wellicht een rechtse gedoogregering zou kunnen vormen. Maar die keuze zou Portugal onbestuurbaar maken, zo stelt Evans-Pritchard. En dat is spelen met vuur in een jonge democratie waar de herinnering aan de dictatuur van Salazar nog relatief vers in het geheugen ligt.
Portugal: schulden onhoudbaar
De twee potentiële coalitiepartners van de Socialistische Partij zijn na acrobatische marteling van Griekenland stellig: het is onmogelijk om een soeverein beleid te voeren binnen de grenzen van een grote monetaire unie. Zij willen dan ook een terugkeer naar de escudo. De Communisten pleiten bovendien voor een afschrijving van 50% van de staatsschuld, die op 127% van het bbp ligt, en 75% minder rentebetalingen. De totale Portugese schuld – van overheid, publiek en bedrijfsleven – ligt op 370% van het bbp. In de westerse wereld scoort alleen Japan hoger. Maar dat land is een internationale crediteur. Portugal daarentegen heeft in het buitenland een schuld van 215% van het bbp. Dit vormt samen met de chronisch lage groei door onderinvesteringen en dalende productiviteitsgroei een toxische mix. De eurozone is er op alle fronten slechter aan toe dan voor de Lehman crisis. De schuld ligt 35%-punten hoger, terwijl de werkloosheid op 11% zit. En net nu de Europese leiders het gevoel hadden dat de crisis overgewaaid was, dient zich dus een nieuwe aan. Evans-Pritchard:
De opstand in Portugal is een voorproefje van wat we kunnen verwachten in Spanje, Italië en Frankrijk. De sociale en politieke schade, veroorzaakt door een malaise die de eurozone zichzelf aandoet, is nog steeds aan het gisten. De regio is een kruitvat als het binnenkort wordt getroffen door een nieuwe economische neergang.
<<< We hebben de ULTIEME gids voor de goudbelegger samengesteld >>>