Bloomberg maakt momenteel een prachtige serie genaamd ‘Big Problems Big Thinkers’ waarin journaliste Terre Blair grote namen in de wereld interviewt. Zij probeert te achterhalen waar het allemaal fout loopt in de wereld. In aflevering 2 vraagt ze zich af hoe de financiële crisis van 2008 is kunnen ontstaan.

Eerst komt Warren Buffett aan het woord. Buffett legt uit dat de banken en dan vooral de verantwoordelijken niet zwaar genoeg gestraft zijn geweest. De aandeelhouders verloren honderden miljarden. Maar er is weinig tot geen verschil tussen 90% van je geld verliezen of 100%.

Zo kreeg de financiële crisis geen geweten, geen ‘moral hazard’. De verantwoordelijken hebben het schip verlaten met honderden miljoenen aan premies en bonussen. Ze hebben de prijs niet betaald voor hun falen. De verantwoordelijken kregen de macht over zo’n grote instituten dat hun opwaarts potentieel veel geld en veel eer was, maar het neerwaarts risico bestond uit (nog steeds) veel geld en geen eer.

Journalist Thomas Friedman ziet vooral een probleem dat alles met elkaar verbonden is. Wanneer alles technisch verbonden is, is het ook ethisch afhankelijk van elkaar. Roekeloze Griekse bankiers waren ineens verantwoordelijk en een bedreiging voor westerse fondsenbeheerders en beleggers.

Dit doet Warren Buffett besluiten dat de wereld voornamelijk draait op vertrouwen. Met vertrouwen functioneert de wereld beter. Wanneer dat vertrouwen verdwijnt, kan het snel gaan. Dat zagen we tijdens de financiële crisis waarbij iedereen ineens het vertrouwen verloor in de capaciteit om de financiële crisis te beheersen. En dan stop de economische trein bijzonder snel.