Op 20 maart 2003 viel een coalitie onder leiding van de VS Irak binnen. Niet dat president Saddam Hoessein achter de aanslagen van 11 september zat. Nee, het was een pre-emptive strike om toekomstig terrorisme alvast te vlug af te zijn. Maar zoals wel vaker in de politiek resulteerden goede bedoelingen in vreselijke uitkomsten. Met het einde van het bewind van de soennitische Saddam-clan kwam de grote sjiitische meerderheid aan de macht. Daarmee creëerde de VS een Monster van Frankenstein. Het onbedoelde gevolg zien we nu nog dagelijks in de media. Onderdrukte soennieten en officieren van Saddam’s Republikeinse garde vormen nu een belangrijke steunpilaar van IS. Volgens Christopher Cole van Artemis Capital zijn centrale banken nu bezig met iets soortgelijks. Alleen dan de financiële variant. We kennen sinds lange tijd de Greenspan-put en de Bernanke-put, vernoemd naar de voormalige voorzitters van de Fed. Centrale banken stapten telkens in de bres bij recessies en onrust in de financiële markten. Maar sinds de ‘whatever it takes’ van ECB-president Mario Draghi in 2012 leven in het tijdperk van pre-emptive central banking, aldus Cole. Nu grijpen centrale bankiers al in – soms met woord, soms met daad – zodra ook maar de eerste kleine voortekenen van mogelijke onrust aan de horizon verschijnen.

Dit – op zich goed bedoelde – beleid leidt tot levensgevaarlijk gedrag van financiële instituten en beleggers, zo stelt Cole. De Fed dwingt marktparticipanten om risico te nemen. Veel risico te nemen. Waarvan een deel onzichtbaar is. Cole:  

Het algemene beeld dat centrale banken tail risk onderdrukken is absurd. Beleidsmakers doen juist het tegenovergestelde. Centrale banken brengen toekomstige beleggingsrendementen naar het heden. Tegelijkertijd brengen ze staartrisico’s uit het heden naar de toekomst. En ze veranderen ondernemingsrisico in risico voor de belastingbetaler.

Short volatiliteit

Neem risk parity strategieën, waar beleggers wereldwijd zo’n $ 1.400 miljard in hebben zitten. Deze fondsen zijn zowel long aandelen als obligaties, in de wetenschap dat beide meestal tegengesteld bewegen. Omdat het risico dus schijnbaar ‘laag’ is, gebruiken managers vaak een hefboom om de rendementen nog wat op te krikken. Sinds 1885 bewogen aandelen en obligaties echter slechts 11% van de tijd tegenovergesteld, inderdaad toevallig de afgelopen 15 jaar. Met de huidige extreem lage rentes en torenhoge aandelenwaarderingen is het inzetten op een blijvend vervolg hiervan vragen om problemen. De markt weet ook bijna niet anders dan de meest winstgevende trade van de afgelopen jaren te spelen: short volatiliteit. Dus long ‘business as usual’. Maar op een dag gaat dat gruwelijk fout, net zoals in 1987, aldus Cole:

In een hypothetisch rampscenario kan het sluiten van de gigantische short volatility posities leiden tot een run op S&P 500 puts, wat weer leidt tot paniekverkoop in de index zelf. Een zichzelf versterkende spiraal van angst zal dan niet wegebben, zoals we de laatste jaren gewend zijn, maar ontaarden in pure horror.

<<< Download de gratis Beursbijbel: 10 Geboden voor iedere Belegger >>>