De aanhoudende daling van de rendementen op overheidsobligaties hebben ervoor gezorgd dat de belastingbetaler per jaar $500 miljard minder rentebetalingen moet ophoesten, schrijft ratingbureau Fitch in een rapport. Daarenboven kunnen overheden hun begrotingstekorten terugdringen en overheidsprogramma’s blijven financieren die anders zouden stopgezet worden. Door de talloze stimuleringsprogramma’s van centrale banken wereldwijd is er een furieuze rally geweest op de obligatiemarkten waardoor de rendementen enorm zijn gezakt. Bovendien noteren vandaag voor $13.200 miljard overheidsobligaties tegen een negatieve rente. Onder andere Japan, Frankrijk, Duitsland en Zwitersland worden nu betaald om obligaties uit te geven.
Centrale banken hebben sinds de Lehman-crisis in 2008 al 670 keer de rente verlaagd. Dat betekent één op de drie handelsdagen een renteverlaging!
“Door deze lagere rendementen vloeien middelen van beleggers en spaarders naar overheden,” schrijft Fitch-analist Robert Grossmann. “Wat goed is voor de één, is slecht voor de andere. Als de rente gedurende een lange periode laag blijft dan zal dit wel op de winstontwikkeling van financiële instellingen wegen en mogelijk pensioenfondsen in de problemen brengen omdat ze niet aan hun langetermijnverplichtingen zullen kunnen voldoen.”
Belastingbetaler wint
Fitch mat de rendementen op obligaties van 34 landen in juli 2016 en vergeleek ze met die van gelijkaardig schuldpapier in 2011, toen er de schuldencrisis in Europa de kop opstak. “Japan heeft meer dan $95 miljard per jaar minder rentebetalingen moeten ophoesten en de belastingbetaler in de VS, het VK en Duitsland betaalt samen jaarlijks $104 miljard minder.” Grossmann wijst erop dat deze lagere rentelasten zich concretiseren nadat obligaties met hogere coupons op hun eindvervaldag komen en vervangen worden door schuldpapier met een lagere of zelfs negatieve rente. Overheden doen er dan ook alles aan om tegen deze voor hen interessante voorwaarden zo lang mogelijk (langere looptijden) zo veel mogelijk geld op te halen. Frankrijk en Spanje bijvoorbeeld hebben recent obligaties met een looptijd van 50 jaar uitgegeven.