China is momenteel bron van onderhuidse economische en politieke spanningen. Het land zit gevangen in een beleid dat eerder is ingezet en lijkt hier op vast te lopen. Toch kent dit beleid maar één weg; voorwaarts. De rekening zal echter met de gehele wereld worden gedeeld. China’s meest voorname exportproduct is geen staal, elektronica, textiel of speelgoed – het is deflatie.

Interne spanningen

Het rommelt is China. De Chinese president, Xi Jinping, heeft zijn handen vol aan interne politieke en economische aangelegenheden. En het rumoer is ook de internationale pers niet ontgaan; Chinese autoriteiten perken relatieve (pers)vrijheden in en mensenrechtenverdedigers worden opgesloten. De president regeert met ferme hand en schuwt daarbij militair optreden niet. Naast deze politieke botsingen groeit een kritische massa die zich zorgen maakt om de Chinese economie. De wereld was slechts zelden zo eensgezind in haar zorgen om het economisch lot van China.

Een handelsoorlog vervolgt zich

Maar het naderende onheil wordt nu al gevoeld. Zo sprak een belangrijk Chinese grondstoffenproducent onlangs over het handelsbeleid;

Dit is oorlog. Dit is geen handel.

Inmiddels roepen Amerikaanse presidentskandidaten in canon om gecoördineerde tegenaanvallen. China’s meest populaire exportproduct is immers deflatie. Er wordt een stortvloed aan goedkope producten op de internationale markten gedumpt, van staal tot apparaten. Sommige van deze producten worden zo goedkoop aangeboden, dat van winst geen sprake kan zijn. Er zijn bijvoorbeeld airco fabrikanten die hun leveranciers niet meer in contanten kunnen betalen, maar enkel met airco’s.

Voorlopig weet China tijd te winnen

Met het exporteren van deze zwaar gesubsidieerde grondstoffen en goederen koopt China extra tijd. Vervolgens kan er, zoals beloofd, worden overgegaan tot massieve geldinjecties. Gelukkig voor de Chinese regering zijn er geen conservatieven die enig staatssteun dwarsbomen. Politiek en economisch kan er maar één ding worden geconcludeerd: China zit met een groot probleem. Xi weet dit beter dan wie dan ook. Hij heeft de beschikking over werkelijke cijfers omtrent schulden en rommelkredieten.

Maar China ook verlossing te vinden?

China verkeert in de hoogste staat van paraatheid. Oorlog ligt op de loer. Er is geen ruimte voor twijfel, afvalligen of kritische stemmen richting Het Beleid. China wapent zich niet tegen een zichtbare vijand, noch invasie, maar enkel om te overleven. Echter, de vijand bevindt zich al binnen landsgrenzen. Hoge schulden, schaduwbankieren, vluchtend geld en waardeloze activa zijn net zo destructief als elk ander leger. Het is Xi’s taak om China te redden van zichzelf. Autoritair beleid plaatst China jaren terug in de tijd — in de ogen van westerlingen. Maar dit is bijzaak. Xi heeft zich te verantwoorden aan de honderden miljoenen Chinezen die erop vertrouwen dat de Communistische Partij hun levensstandaard helpt verbeteren.

Een duivels dilemma

Eén ding is zeker: om de stortvloed aan schulden te beteugelen zal Xi zijn wereldhandelspartners dwingen om de pijn te delen. De Chinese export van deflatie zal voortduren. Prijzen van Chinese goederen zullen blijven dalen. En als reactie hierop zullen importerende landen in handelsoorlogen verwikkeld blijven. Maar zal het Xi wel interesseren dat er personeel van Britse staalfabrieken op straat komt te staan? Zijn trouw ligt bij het Chinese volk. Xi Jingpin zit met een groot dilemma. Daarom moet hij, om het naderende onheil te overleven, een nieuwe politieke orde inrichten. De grote vraag is hoeveel pijn en ontwrichting de rest bereid is te tolereren in naam van China’s economische programma.