$57 biljoen. Of te wel, 57 met 12 nullen: $57.000.000.000.000. Dan hebben we het over overheidsschulden, schulden van instituten en schulden van huishoudens – bij elkaar opgeteld. Sinds het uitbreken van de kredietcrisis eind 2007 lijkt het er op dat deze crisis enkel maar groter is geworden. Immers, de kredieten zijn er niet minder op geworden. Het is een onomkeerbare trend geworden. Het is zelfs geen trend meer, maar de nieuwe normaal. We zijn bijgevolg niet enkel meer in staat te stoppen met het aangaan van nieuwe schulden, we zijn zelfs niet in staat de groei van de schuldenlasten onder controle te krijgen. Neem nu de op één na grootste economie van de wereld: China. Haar totale schuld is in de afgelopen zeven jaar verviervoudigd! De schuld ten opzichte van het bruto nationaal product van China is gestegen met maar liefst 83 procent tot 217 procent van het BNP. Een andere grote economie dat dicht in de buurt van China ligt is Japan. Het is de op twee na grootste economie van de wereld. Japan heeft een gecombineerde schuld van 400 procent ten opzicht van haar BNP. Dat is 64 procent meer dan zeven jaar geleden.
Wereldwijde schulden nog steeds niet onder controle
Hoewel de Verenigde Staten de grootste schuldenaars van de wereld zijn, is het ze gelukt om de aangroei van nieuwe schulden enigszins onder controle te houden. Haar gecombineerde schuld is slechts met 16 procent aangegroeid sinds het uitbreken van de kredietcrisis tot 233% van het BNP. In het geval van de Verenigde Staten zijn schulden voornamelijk verlegd van instituten naar de overheid. Heel abstract bekeken maakt de hoeveelheid schuld niet eens iets uit. Iedere debiteur heeft een crediteur. En in theorie zou een economie gewoon kunnen blijven draaien of men nu met enorme schulden zit of niet. De capaciteit van een bedrijf om goederen te kunnen produceren hangt af van haar medewerkers en machines, en niet van de samenstelling van de handelsbalans. Hetzelfde geldt precies zo voor landen. Maar in praktijk gaat deze theorie helaas toch niet op. Door de hele geschiedenis heen spelen schulden een hoofdrol in “boom-bust cycles”. Hoge schulden zorgen ook voor hoge pieken en dalen in de amplitudes en golflengtes van de economische stabiliteit. Zie het als een tsunami waarbij niet enkel de hoogte van de golf een rol speelt, maar ook de lengte van een golf invloed uitoefent op de destructieve kracht die het op termijn kan aanrichten.
Een hogere schuld hoeft een bedrijf of land niet per definitie direct in problemen te brengen, maar de kans op een compleet falen of bankroet komt daarmee wel erg dicht in de buurt. Met een wereldwijde schuldenlast van op het moment $199 duizend miljard, welke gegarandeerd blijft aangroeien, blijven de vooruitzichten allerminst alarmerend. Hoe je vermogen veilig stellen, lees je in onze Dividend Automaat.
