Passieve fondsen, beter bekend als ETF’s, nemen momenteel een hoge vlucht. Deze 20 jaar oude industrie heeft actieve beleggingsfondsen ruim overtroffen in belegd vermogen. En elk jaar lijkt de instroom te groeien. De populariteit is goed verklaarbaar; ETF’s worden verhandeld als aandelen en zijn zowel geschikt voor de lange als korte termijn. Volgens sommigen is deze groei zelfs zo hard gegaan, dat zij vrezen dat de financiële markten veel last kunnen ondervinden van eenzijdige stromen in en uit ETF fondsen. Ook voor de belegger is ETF-beleggen niet geheel zonder risico’s. Wij kijken naar de negen meest voorname risico’s voor de belegger.
1. Markt risico
Omdat ETF’s feitelijk mandjes met aandelen zijn, kunnen deze fondsen niet aan het lot ontsnappen van hun onderliggende markten – wat ook niet de bedoeling is. Dit betekent dat als de markt instort, de bijbehorende ETF’s zullen volgen.
2. Compositie risico
Niet alle ETF’s zijn uit dezelfde steen gehouwen. Het is goed mogelijk dat twee ETF’s hetzelfde product moeten volgen (’tracken’), maar dat de een beter presteert dan de ander. Waarom? Compositie: elk fonds heeft een specifieke selectie en weging van effecten, waardoor geleverde rendementen kunnen afwijken.
3. Methodologie risico
Verschillende fondsen kunnen op verschillende manieren te werk gaan om het beoogde resultaat te bereiken. Bijvoorbeeld het Amerikaanse oliefonds USO volgt niet geheel nauwkeurig de prijs van (WTI) olie. Het ProShares Ultra QQQ ETF (QLD) belooft weliswaar 2x hefboom, maar zal zeker geen 200% resultaat bereiken ten opzichte van Nasdaq Composite. Zeker niet over langere periodes.
4. Tegenpartij risico
In het algemeen zijn ETF’s behoorlijk veilig. Maar bij Exchange Traded Notes (ETN’s) kunnen de zogenaamde ‘counterparty-risks’ ontstaan. Dit komt omdat ETN’s schuldbewijzen zijn zonder onderpand, uitgegeven door een bank. Als een dergelijke bank failliet gaat, zit je met een probleem. En denk je dat dit niet gebeuren kan? Dit dachten de beleggers ook die naar hun centen konden fluiten toen Lehman Brothers implodeerde in 2008…
5. Stakingsrisico
Elk jaar beëindigen ongeveer 100 ETF’s de handel. Zodra dit gebeurt, liquideren de beheerders het fonds en betalen zij hun aandeelhouders uit in cash. Bedenk wel dat de transactiekosten op kunnen lopen. Sterker, onlangs heeft een fonds zelfs aandeelhouders opgezadeld met juridische kosten. Verkoop daarom ogenblikkelijk jouw ETF’s zodra bekend gemaakt wordt dat het fonds gaat sluiten.
6. Hype risico
Er komen veel nieuwe fondsen bij en allen schreeuwen ze om aandacht. Wees daarom op je hoede als je de nieuwste rage achterna jaagt. Bestudeer de bijbehorende documentatie en de methodieken achter het fonds. En vertrouw zeker geen achteraf gesimuleerde (‘backtested’) rendementen.
7. Overbezettingsrisico
Door de intrede van ETF’s zijn voorheen onderbelichte gebieden toegankelijk geworden voor beleggers, zoals bankleningen of ontwikkelingsmarkten. Zodra het grote geld instroomt, kan de aantrekkingskracht van deze producten slinken. Illiquide markten kunnen in beweging gezet worden enkel door een grote instroom van geld. Beleg dus slim. Als je een product normaal niet in je portefeuille zou opnemen, doe dat dan nu ook niet.
8. Handelsrisico
Bij de aan- en verkoop van ETF’s heb je met spreads te maken, net zoals aandelen. Deze verschillen tussen bied en laatprijs kunnen variëren van centen tot euro’s en kunnen door de dag heen fluctueren. Daarnaast kan je ordergrootte de spread beïnvloeden . Omdat deze kosten je winsten snel kunnen verteren, is het raadzaam om een beeld te hebben van liquiditeit voordat je koopt. Handel ook zo veel mogelijk met limietorders om jezelf te beschermen tegen wilde prijsschommelingen.
9. Catastrofe risico’s
De meeste ETF’s werken zoals ze moeten werken; ze volgen nauwkeurig de onderliggende waarde. Maar dit gaat soms mis – markten kunnen turbulent worden door politieke of economische onrust. Op zulke momenten kunnen ETF-prijzen scheeflopen. Dit risico is groter bij ETN’s of grondstoffen ETF’s, waardoor je soms toeslag betaalt. Maar als je koopt met toeslag verlies je geld bij de verkoop. Dus wees op je hoede voor toeslagen of kortingen. Dit is vaak het teken dat er iets mis is gegaan.