Veel Nederlanders beleggen niet. Zonde, want met beleggen kun je een leuk zakcentje verdienen. Maar veel mensen zien het als ‘risicovol’ en ‘ingewikkeld’. De spaarrentes op bankrekeningen zijn laag, de inflatie stijgt, en toch durven we in Nederland de stap naar beleggen niet te maken. Hoe kan dat?

Onvoldoende kennis aanwezig

Veel Nederlanders beleggen niet, omdat ze denken er te weinig vanaf te weten. Al die grafiekjes, getalletjes en kennis van bedrijfsstructuren: het lijkt wel hogere wiskunde. Bovendien weten veel mensen ook niet hoe beleggen werkt en welke strategieën ze kunnen gebruiken. Daar speelt ook de terminologie wel een rol in: ‘ETF’s’, ‘aandelen’ en ‘obligaties’ klinkt moeilijk. Het doet je denken aan je economielessen van vroeger.

Het idee om geld te steken in iets wat ze niet helemaal begrijpen, schrikt af. Daarom moeten experts in simpele taal uitleggen hoe beleggen werkt. Het is goed om de risico’s te benoemen, maar niet tot in den treure, vinden beleggingsexperts.

Angst door strenge regelgeving

Nederland heeft strenge regelgeving rondom beleggen. Zo moeten banken en brokers onder meer voldoen aan de Europese richtlijnen, zoals MiFID II. Het geeft het beleggen een slecht imago. Het lijkt alsof beleggen iets engs is, iets wat zo risicovol is, dat overheidsbemoeienis wel nodig is. De regels zijn bedoeld om burgers te beschermen, maar in werkelijkheid hebben ze een afschrikwekkend effect.

Wat ook niet helpt, is dat banken en brokers allerlei complexe documentatie moeten verschaffen aan hun beginnende beleggers. Voor Nederlanders is dat enorm intimiderend. Het voelt alsof beleggen alleen is weggelegd voor professionals die aan allerlei moeilijke eisen voldoen.

Hardnekkig cliché: ‘beleggen is net als gokken’

Diepgeworteld in de Nederlandse cultuur, is het misverstand dat beleggen en gokken hetzelfde zijn. Dat komt door verhalen van mensen die in korte tijd grote winsten of grote verliezen hebben geboekt. Het is waar dat beleggen duidelijke risico’s met zich meebrengt, maar bij gokken gaat het om geluk. Bij beleggen maak je keuzes op basis van analyse, strategie en spreiden. Spreid je goed en heb je een langetermijnvisie, dan heb je een veel grotere kans op een positief rendement dan iemand die in het casino op rood of zwart inzet.

De vergelijkingen tussen gokken met Cruks en beleggen zijn dus niet helemaal eerlijk: Nederlanders willen prima geld neerleggen voor een leuk avondje uit in het (online) casino, maar vinden beleggen dan juist weer eng.

Bang om geld te verliezen

Niemand wil zijn zuurverdiende geld kwijtraken. Deze angst zorgt ervoor dat veel Nederlanders hun geld liever op een weinig renderende spaarrekening laten staan. De financiële crisis van 2008 heeft daar ook aan bijgedragen. De verhalen van toen over grote beurscrashes, banken die omvielen en bedrijven die failliet gingen, zitten nog vers in het geheugen. Sparen geeft een gevoel van zekerheid. Beleggen voelt alsof je morgen zomaar alles kunt verliezen.

In de realiteit is het zo dat risico en rendement hand in hand gaat. Een gespreide beleggingsstrategie minimaliseert de kans op grote verliezen. Hetzelfde geldt voor beleggen in beleggingsfondsen. Terwijl we in Nederland steeds meer koopkracht verliezen door inflatie, doen we helemaal niets om het onszelf makkelijker te maken.

Negatieve invloed door finfluencers

Finfluencers (en de waarschuwingen voor hen) hebben gezorgd voor een negatief beeld over beleggen. Sommigen hebben misleidende of onrealistische verwachtingen geschept. Onder meer de verhalen over snel rijk worden met daytrading zorgde voor gefronste wenkbrauwen. Het verhaal is simpelweg niet geloofwaardig.

Het houdt niet in dat je met beleggen helemaal niets kunt verdienen. Het is goed om je te bedenken dat beleggen iets is voor de lange termijn. Heb je er nog te weinig kaas van gegeten, dan valt het aan te raden om je te laten adviseren.

Hoe eng is beleggen eigenlijk echt?

De angst voor beleggen is begrijpelijk, maar het is minder eng dan je denkt. Je hoeft niet elk aandeel helemaal uit te pluizen, maar je kunt ook investeren in brede indexfondsen. Zet een strategie uit voor de lange termijn en wees je bewust van de risico’s. Bewustwording is iets anders dan angst. Een goed doordachte strategie zorgt ervoor dat je daadwerkelijk vermogen kunt opbouwen.

Het is belangrijk dat Nederlanders zich meer bewust worden van de mogelijkheden, in plaats van alleen de risico’s. Op scholen zouden leerlingen moeten leren hoe ze in de toekomst verstandig kunnen investeren. Beleggen kan uiteindelijk juist bijdragen aan financiële groei.

Foto: Unsplash by Oren Elbaz