De Covid-19 pandemie dwingt het economische beleid tot het uiterste. Overal ter wereld hebben regeringen enorme begrotingstekorten en raken centrale banken verslaafd aan ultra-soepele monetaire beleid, dat twee decennia geleden ondenkbaar zou zijn geweest.
In de afgelopen tien jaar hebben de Europese Centrale Bank, de Bank van Japan en centrale banken van Zwitserland en Zweden geëxperimenteerd met negatieve rentetarieven. Op deze manier worden banken gedwongen om geld te betalen wanneer ze hun overtollige liquide middelen bij de centrale bank parkeren. Het verstrekken van kredieten wordt hiermee aangemoedigd.
Negatieve rentetarieven waren een lange tijd ondenkbaar, maar zijn op dit moment een gangbare werkwijze. Toch staat de effectiviteit van deze maatregel ter discussie. Hiernaast is het zeer moeilijk en ingewikkeld om de negatieve tarieven opnieuw positief te maken.
De Federal Reserve en de Bank of England hebben zich lang verzet tegen negatieve rentetarieven. Nu staan ze echter onder enorme druk om de ingeslagen weg van Europa en Japan te volgen.
De pandemie heeft er ook voor gezorgd dat de uitgaven van overheden fors toenamen. De gecombineerde budgettaire respons bedraagt 12% van het mondiale BBP. Ter vergelijking: na de financiële crisis van 2008 bedroeg dit percentage 2%.
Risico’s
Hoewel de huidige maatregelen op dit moment noodzakelijk zijn, is dit toch niet zonder risico. De enorme stimuleringsmaatregelen zorgen ervoor dat de echte economische impact niet duidelijk is. De kans bestaat dat wanneer de Covid-19 crisis afneemt en de steun wordt stopgezet, de werkloosheid en het aantal faillissementen dramatisch zullen stijgen.
Een ander probleem van de lage rente is dat centrale banken minder goed in staat zijn om efficiënt op de volgende crisis te reageren. De centrale bankiers moeten echter eerst de huidige crisis te baas worden, voordat ze een terugkeer naar een conventioneel beleid overwegen.
David Miles, professor aan Imperial College Business School, stelt:
Bij een volgende crisis zal er maar beperkte monetaire munitie voor handen zijn.
Bron: CNN
Foto: iStock