Het kan deze week geen enkele trader zijn ontgaan: de Zwitserse frank is explosief in waarde gestegen, nadat de centrale bank van het land haar plafond van de wisselkoers tegenover de euro heeft laten vallen. De stap kwam als een verrassing en zorgde voor veel fluctuaties op de valuta- en aandelenmarkten. Nog geen dag later, werden beleggers opgeschrikt door brokers die kopje onder gingen door de onverwachte beweging van de SNB. Lees ook: SNB verrast met ingreep Drie jaar lang heeft de SNB een plafond gehandhaaft, waarbij de euro 1,20 Zwitserse franken waard was. Een mooie chart uit de koker van fondshuis Pictet laat zien dat deze situatie onhoudbaar is geworden: De balans van het land, is als gevolg van de grote hoeveelheden euro’s die werden opgekocht om het plafond te handhaven, erg hard opgelopen in de afgelopen 3 jaar. De SNB heeft dan ook besloten om de euro niet meer bewust sterk te houden en de waarde van de Zwitserse franc te drukken. Het was alleen een erg onverwachte stap, vooral omdat de SNB de dag voor de bekendmaking nog aangaf niet te willen rommelen aan het kunstmatige valutaplafond. Margin Door de onverwachte beweging, hebben veel brokers en banken forse klappen gekregen. Er zijn namelijk steeds meer brokers die het voor particulieren mogelijk maken om te handelen op de valutamarkten. Dit zijn vaak kleinere accounts, werken heel vaak met een margin. En die margin kan dodelijk zijn, omdat de dekking ‘maar’ 2% is van de totale positie. CNBC legt in een artikel uit hoe het werkt:

Stel je hebt $10.000 in een positie in Zwitserse franken. De huidige Amerikaanse regelgeving verplicht je voor dat bedrag minimaal $200 aan onderpand aan te houden in de broker account. Dit is de verplichte en minimale 2%.

Een handelaar die inderdaad 2% aanhoudt als onderpand, heeft daardoor effectief een 50x grotere positie dan zijn netto liquidatie-waarde. Zoals vaker op de financiële markten: als de waarde van de portefeuille stijgt, is er niets aan de hand. De handelaar profiteert dan uitstekend van het hefboomeffect (50x!). Zwitserse franc Helaas kunnen sommige stappen ook onverwachts komen, kijk bijvoorbeeld naar de beweging van de Zwitserse franc tegenover de euro, vlak nadat het plafond werd losgelaten:

Een beweging, waar bijna niemand goed op in het kunnen spelen. Zeker voor particulieren was er eigenlijk geen tijd om hierop te handelen.

En dat is vervelend wanneer je een account hebt met een positie die verliest op deze beweging. Dan tikt de hefboom namelijk extra hard aan, en kun je direct meer verliezen dan de inleg (de minimale 2%). Brokers willen dit direct voorkomen, dus zodra de beweging te hard gaat wordt er automatisch geliquideerd. In het geval van de Zwitserse franc, waren ook de liquidatieverkopen te laat om grote verliezen te voorkomen. De beweging ging immers zo snel, dat bijna niemand hier goed op kon reageren. Hierdoor zijn er nu brokers die in de problemen zitten: sommige accounts konden niet snel genoeg worden geliquideerd, waardoor er een tekort ontstond. Dan is de broker verantwoordelijk voor de balans in de margin-accounts, waardoor het eigen kapitaal moet worden aangesproken. De broker kan dan de handelaar in kwestie aanspreken, met de vraag om het tekort aan te zuiveren. Maar als de klant dit niet kan betalen, zit de broker met de gebakken peren. Een juridische zaak kan dan nog wat opleveren, maar dat dempt de acute geldnood natuurlijk niet. Een valutabeweging van 15% tot 25% in een dag, komt niet vaak voor. Dergelijke bewegingen zijn zeldzaam, in een markt waarin een beweging van 1% meestal al als fors wordt ervaren. Doordat men maar met 2% aan margin hoeft te werken, kunnen verliezen dan zeer snel oplopen. Het blijft een gevaarlijke business. Een veel brokers die deze week failliet zijn gegaan, zijn daar een pijnlijk voorbeeld van.