Slim Beleggen Analyse verschenen in de VFB Nieuwsbrief nr. 2 Maart – April 2010 Goud: de ultieme bubbel?! Degenen die de goud- en zilvermarkten volgen, merkten recent de uitspraak van George Soros op, die verklaarde in een stuk dat goud een bubbel is. Hier dient volgens mij een extra woordje uitleg bij. De geroemde speculant had het niet over ‘een bubbel’, maar dé ultieme bubbel. Of met andere woorden, hij ziet goud als de laatste bubbel die in het huidige (fiduciaire) geldsysteem kan ontstaan. Hiermee sluit hij zich aan bij eerdere visies van ondermeer voormalig Fed-voorzitter, Alan Greenspan. Goud wordt in periodes van totale (financiële) chaos door de markt bekeken als de laatste vluchthaven waar men z’n vermogen in kan onderbrengen met behoud van koopkracht. Soros wees er terecht op dat het huidige extreem soepele monetaire beleid van de centrale banken overmijdelijk leidt tot nieuwe bubbels. Ik was dan ook enigszins verbaasd om zijn vermelding van ‘goud’ hierbij te horen, maar goed, dat is dus bij deze uitgeklaard. Want wie de vergelijking wil maken met periodes van uiterst lage rentes, moet al terug tot de jaren ‘50 van de vorige eeuw. En ook toen duurde het nog vele jaren vooraleer goud zich daadwerkelijk tot de ultieme bubbel manifesteerde. Die bubbel werd uiteindelijk door Paul Volcker doorprikt. Dus wat veroorzaakte de ultieme bubbel? Inderdaad, extreem lage rentes bij de centrale bank. Wie de evolutie van de goudprijzen kent doorheen de jaren, van 35 dollar/ounce tot de piek van 850 dollar/ounce in 1980, zal het met me eens zijn dat we in die context nog een hele weg hebben af te leggen. Het duurde echter tot 1970, of 20 jaar na de lage renteniveaus, voordat de monetaire inflatie in de goudprijzen kroop. Vanaf dat moment was er geen houden meer aan, en koerste de goudprijs van 35 dollar/ounce naar een piek van 850 dollar/ounce: een 24-voudiging! Of we er vandaag ook nog eens 30 jaar over gaan doen vooraleer goud wederom de ultieme bubbel wordt, valt nog te bezien. We hebben al een hele weg afgelegd, maar naar mijn waarderingsmodel (Dow/Gold ratio) zijn we er nog lange tijd niet. Rekeninghoudend met de koopkrachtwaardering moet goud nog steeds vertienvoudigen vooraleer er sprake is dat goud zich in een bubbelfase begeeft. Ook op fundamenteel vlak is er voor goud nog lange tijd geen sprake van een bubbel, wel integendeel! Met de komst van de goud ETF’s, die fysiek goud als onderliggend actief hebben, koerste het goudbezit van deze vehikels reeds naar ongekende hoogtes. De ETF’s houden wereldwijd zo’n 60 miljoen ounces (= 65 miljard dollar) aan in depots, wat meer is dan de totale wereldproductie van goud in 2009! De grootste ETF, SPDR Gold Trust (Shares) met ticker GLD, is momenteel goed voor 42 miljard dollar op de balans. Hiermee is GLD de tweede grootste beursgenoteerde tracker op gebied van marktkapitalisatie en de 5de grootste goudbezitter in de wereld. En nog steeds is de honger van de goud ETF-belegger niet gestild, wat maakt dat er nog steeds nieuwe goudtrackers bijkomen op regelmatige basis. Ook de vraag naar fysiek goud scheert ongekende toppen. Zo moest de US mint, de officiële goudsmelter in de VS, de verkoop van American Gold Eagles (munten) stilleggen, simpelweg omdat het goud op was! Tegenover deze onaflatende vraag naar (fysiek) goud, staat een lagere productie van het gele edelmetaal. Overal beginnen goudproducenten aan de alarmbellen te trekken. Met name Zuid-Afrika, tot voor kort nog de grootste delver van goudertsen, kan de massale vraag nog amper beantwoorden. Nu hoeft dit niet meteen te verbazen, als u weet dat het land de grootste daling van goudproductie optekende van -14% tot 232 ton in 2008. Dit is tekenend voor de globale goudproductie, zoals te zien in onderstaande grafiek: Terwijl de goudprijs in stijgende lijn is sinds de eeuwwisseling, is de globale goudproductie in dezelfde periode tot en met vandaag, in dalende lijn. Ziet u ook de vergelijkbare patronen in de grafiek met de periode 1970 – 1980, en de periode 2000 tot op heden? Is er dan geen kentering in het globale beeld? Jazeker, en ook hiervoor dient u wederom te kijken naar het Oosten, waar momenteel China de grootste goudproducent ter wereld is. Zo steeg de binnenlandse goudproductie met 11,3% tot 314 ton in 2009! Maar, en hier knelt het schoentje, deze productie wordt integraal opgeslorpt door China zelf. Niets van het gele edelmetaal verlaat de landsgrenzen, het wordt naar verluidt bij wet verboden. Dus veel soelaas zal de extra Chinese goudopbrengst ook niet brengen in het globale beeld. De richting is voor mij dan ook nog steeds omhoog, als ik naar de goudprijs kijk. En dan bekijk ik niet enkel de prijs in dollartermen, maar ook in de overige munten. De race tegen de klok is al geruime tijd ingezet, zoals blijkt uit de resultaten van het afgelopen decennium: +281% in dollar, +280% in Britse pond, +241% in Chinese yuan, +167% in euro, … Maar niet enkel de goudprijs schiet omhoog in zowat alle wereldmunten, ook het witte edelmetaal zilver kende een vergelijkbare returns, waarbij wel moet gezegd worden dat goud nog steeds de voorkeur verkrijgt van beleggers gezien de betere prestaties. Dit kon u ook al afleiden uit de Goud/Zilver ratio (de prijsverhouding tussen beide edelmetalen). Zilver is aan een inhaalbeweging bezig, maar heeft nog een beduidende weg af te leggen. En hier twijfel ik nog steeds niet aan. Vooral toen ik de jongste cijfers van de verkoop van American Silver Eagles onder ogen kreeg. De vraag naar de zilvermunten in de VS is ongekend. Zo werden er in januari 2010 maar liefst 3.090.050 ounces verkocht: een absoluut record! Kortom, op fundamenteel vlak wijzen alle signalen op een verdere appreciatie van de prijs voor de edelmetalen. Echter, op korte termijn neemt de volatiliteit toe. Dit komt hoofdzakelijk door de prijsvorming op de futuremarkten, met name de COMEX, waar de longs en shorts bij momenten een hevige strijd voeren. Ik zou eerder zeggen: maak gebruik van dit soort hevige prijsdalingen en manipulaties om uw posities verder aan te vullen. Spijtig genoeg heeft de ‘papieren’ prijsdaling weinig te maken met de realiteit. En die realiteit is dat het vandaag onmogelijk is om bijvoorbeeld een ounce zilver vast te krijgen aan de COMEX ‘papieren’ prijs van 17,5 dollar, of omgerekend 12,5 euro. Degene die het toch moest vinden, mag me altijd mailen! Laat u niet van de wijs brengen door dit soort kortetermijn turbulenties. Blijf het grotere plaatje in de gaten houden! Ik zie vooralsnog geen enkele reden om af te wijken van mijn langetermijn visie op goud & zilver: een verveelvuldiging van de koopkracht!