Volgens Stephen Roach, voormalig hoofd van Morgan Stanley Asia, kijken wij teveel door onze eigen westerse bril naar China. Wij zien donkere wolken boven China door financiële bubbels, overinvesteringen en een explosie van de schuldenlast. Maar volgens Roach is de waarheid een heel stuk minder kil. Ondanks dat hij niet te boek staat als een groot optimist, pareert de marktvorsers de diverse zorgen over China één voor één.
Chinese beurscrash
Allereerst de aandelenbubble. Roach:
Ja, de grote bubbel is uiteen gespat. Maar heeft dit een blijvend effect op de Chinese economie? Het antwoord is nee. Deze link tussen beurs en economie bestaat namelijk uit het ‘wealth effect’: koerswinsten, zowel gerealiseerde als psychologische, vertalen zich in hogere consumptie. Maar consumptie maakt slechts 36% van de economie uit. Dat is letterlijk half zoveel als in de VS. Sommige speculanten voelen inderdaad de pijn. Maar Chinese huishoudens zitten niet zo zwaar in de schulden als in de VS. Het is dus onwaarschijnlijk dat we in China een herhaling zullen zien van de ontwrichtende balance sheet recessies die de VS en Japan teisterden.
Overinvesteringen
En al die overinvesteringen in staal, cement en andere industrieën? Roach ziet ook hier geen probleem.
China kent een enorme urbanisatie. Per jaar trekken 20 miljoen mensen naar steden. De urbanisatiegraad steeg van 20% in 1980 naar 55% nu. De schatting ligt op 69% voor 2030, wat nog onder het westers gemiddelde ligt. Werknemers verdienen in steden drie keer zoveel als op het platteland. Dat is goed voor de consumptie en vraag naar diensten. Bovendien ligt de verhouding geïnvesteerd kapitaal per werknemer op slechts 15% van het niveau in de VS en Japan. Met de sterke economische groei zal China dus in de toekomst nog lange tijd een hoge investeringen ten opzichte van het GDP kennen.
En die spooksteden dan? Roach:
Het district in Zhengzhou dat westerse media afschilderden als spookstad is nu volledig bewoond.
Schuldexplosie
Oké. Maar hoe zit het met die schuldenlast van 250% van het GDP?
China’s financiële systeem is maar gedeeltelijk ontwikkeld. De obligatiemarkten zijn relatief klein. Overheden en bedrijven financieren met name met bankkrediet. Peking realiseert zich de gevaren van groei gebaseerd op schulden. Men trekt de teugels aan om de excessieve schuldgroei in te dammen. Dat is ook een belangrijke reden waarom de Chinese economie dit jaar vertraagt.
Maar hebben de autoriteiten wel de touwtjes in handen? Ja, zegt Roach.
De eerste indicaties laten zien dat deze deleveraging succesvol is. Samen met de nog steeds hoge nominale economische groei zal de schuldratio de komende jaren sterk dalen. China mikt tegelijkertijd op een omschakeling van export naar binnenlandse consumptie. Ook dat lijkt succesvol: de dienstensector groeide dit jaar naar 48% van het GDP, groter dan industrie en bouw samen.
