Derivaten zijn op het World Economic Forum in Davos verre van populair. De financiële instrumenten worden gezien als een belangrijke oorzaak van de crisis die uitbrak in 2008/2009. Warren Buffett noemde derivaten ooit ‘Weapons of Mass Destruction.’ Duidelijke taal van de grootmeester van het waarde beleggen, al heeft ook Buffett zich de afgelopen jaren alsnog wél aan diezelfde derivaten gewaagd. In Davos bleken derivaten op het World Economic Forum uiterst impopulair om maar eens een understatement van stal te halen. Nu zijn derivaten een verzamelbegrip waaronder een groot aantal financiële instrumenten vallen: opties bijvoorbeeld, of futures, of otc’s (over the counter). Afgeleiden van ‘een ‘ onderliggende waarde, zoals opties dat (bijvoorbeeld) zijn van onder andere aandelen, en futures van (bijvoorbeeld) goud. De wereld van de derivaten is deels schimmig, want ongereguleerd (otc’s). En er zijn nogal wat derivaten in omloop wereldwijd, alleen niemand weet precies hoeveel. Een totaaloverzicht ontbreekt, en dat is nog maar één van de problemen met derivaten.

Derivaten: tikkende tijdbom

Volgens Paul Singer, CEO van hedge fund Elliott Management, is de leverage in ons financiële systeem =en dan vooral met betrekking tot derivaten- amper afgenomen. Volgens Singer tijdens een paneldiscussie op Davos, voorgezeten door de bekende Martin Wolf van de Financial Times, is de (financiële) wereld absoluut niet veilig, noch veiliger geworden de afgelopen jaren ondanks de crisis en de vele afgekondigde maatregelen. Martin Wolf voegde eraan toe dat sommige financiële instituten sinds de crisis uitbrak per saldo zelfs méér leverage middels derivaten in de boeken hebben. Singer is in zijn rol van hedge fund manager overigens maar wat blij met derivaten, maar ziet de financiële afgeleiden als een ‘negatieve’ voor de samenleving. Een deel van het probleem zit in de waardering: aangezien lang niet alle derivaten centraal worden gecleared, en dat geldt met name voor otc’s, hebben partijen die handelen in derivaten (óók overheden) teveel ruimte om de waardering van derivaten zelf vast te stellen. En daarin schuilt een deel van het gevaar. Zo ging in Nederland onder andere één van de grootste woningcorporaties, Vestia, kapot aan blind gokwerk met derivaten, rentecontracten in dit geval, waarbij gespeculeerd werd op een stijging van de rente. TOen dat uitbleef, de rente daalde verder, waren er miljarden nodig om Vestia overeind te houden. Dit kon lang onder de pet gehouden worden omdat de controlerend accountant niet echt kaas had gegeten van derivaten en het management van Vestia de derivaten op nogal creatieve wijze waardeerde. Ook Anat Admati, professor of Finance and Economics at Stanford Graduate School of Business, stelt vast dat derivaten een wezenlijk probleem vormen binnen ons huidige financiële systeem, eentje die echt opgelost moet worden. Volgens haar zijn die risico’s wereldwijd aanwezig en is de kans op ‘collateral damage‘ daarmee groot. Antony Jenkins, de topman van de Britse bank Barclays is een voorstander van derivaten, maar erkende wel dat banken nog het nodige te doen hebben op het vlak van risico. Volgens Jenkins, en de topman van HSBC (Douglas Flint) sloot zich daarbij aan, ligt het probleem niet sec bij de derivaten, maar in de onderlinge verbondenheid van het financiële systeem, gecombineerd met een aantal partijen die last hebben van een ‘animal spirit.’ Sluit u aan bij ruim 12.000 andere, actieve geïnteresseerde beleggers en volg ons op TWITTER