De Fed verhoogde gisteren de rente nog niet. Maar met de verbeterende Amerikaanse economie komt zo’n stap wel dichterbij. Samen met de vertraging in China geven die ontwikkelingen de US dollar een enorme boost. Met name de valuta’s van emerging markets laten enorme dalingen zien tegen de dollar. Dat begon al in 2011. Toen piekten grondstoffenprijzen om aan een lange daling te beginnen. Laten we de grafieken er eens bij pakken.
Real gehalveerd
We zien dat de Braziliaanse real al meer dan halveerde tegen de dollar. Met name sinds begin dit jaar zit de klad er goed in. Het land leunt zwaar op de export van ijzererts en andere grondstoffen naar China. Met de devaluatie komen Braziliaanse bedrijven die leenden in US dollars klem te zitten. Alleen al olieproducent Petrobras gaf voor $ 52 miljard aan dollarobligaties uit. Volgens Bern Berg van SocGen kijkt Brazilië nu tegen een “perfecte storm” aan. De economie glijdt steeds dieper in recessie. En corruptieschandalen tieren welig. President Dilma Rousseff zou wel eens afgezet kunnen worden vanwege haar falen inzake het aanpakken van malafide praktijken bij Petrobras. Daarmee zouden kredietbeoordelaars Braziliaanse staatsobligaties wel eens af kunnen waarderen naar junk, zo vermoedt Berg. En dat zou, aldus de Telegraph, niets minder dan een vernedering zijn voor het land. Brazilië was even in de waan dat met BRIC hausse een nieuw tijdperk, zonder eindeloze cycli van schuldencrises en populistische politici, aan was gebroken.
Rand en peso ook klem
Dan Zuid-Afrika. De dollar steeg al bijna 90% tegen de rand sinds 2011. De Zuid-Afrikaanse centrale bank probeert met man en macht hij tij te keren. Het verhoogde donderdag de rente met een kwart punt naar 6%. Die ‘gedwongen’ rentestijging verergert de impact van de daling van de grondstoffenprijzen op de economie. En dat werkt door. Met dit soort pro-cyclisch beleid komen de turbo’s van de wereldeconomie langzaam tot stilstand, zo stelt de Telegraph. Ook de Mexicaanse peso verliest terrein. De autoriteiten aldaar bezinnen zich nu op noodmaatregelen om de munt te verdedigen, ondanks de algemene weerzin van de Mexicanen om zich in de markt te mengen. Volgens Stephen Jen van SLJ Macro Partners riskeren de zwakkere landen een acute stop van de kapitaalstromen. Jen verwacht later dit jaar dan ook een “heftige sell-off” in een aantal emerging market valuta’s.
Turkije eerste domino
Eerste domino? Veel vingers wijzen naar Turkije. Turkse bedrijven moeten binnen een jaar $ 120 miljard aan dollarschuld doorrollen. Tel daar het tekort op de betalingsbalans bij en het te financieren gat is al $ 170 miljard. Dat is ruim zes keer meer dan de buitenlandse valutareserves van de centrale bank. Ilan Solot van Brown Brothers Harriman stelt:
Wij denken dat de tail-risks die uit Turkije voortkomen wel eens veel groter zouden kunnen zijn dan velen vermoeden.
Wellicht speelt deze dreiging ook mee bij de plotselinge beslissing van Turkije om doelen in buurland Syrië te bombarderen?