Is het einde van de ellende in de grondstoffenmarkt na vier zware jaren in zicht? Gary Shilling stelt van niet. Integendeel, hij waarschuwt beleggers zich op te maken voor nog meer grote dalingen. Shilling staat bekend om zijn boeken over deflatie. De econoom riep, contrair aan de consensus, al vele jaren dat de rentes veel lager zouden gaan. En kreeg gelijk. Shilling wijst er allereerst op dat de wereld nu in het achtste jaar van de deleveraging cyclus zit. Die duurt meestal tien jaar, maar de economische groei is nu zo zwak dat de schuldafbouw ditmaal waarschijnlijk langer duurt. De VS groeide sinds 2009 met slechts 2,2% per jaar. Dat is de helft van wat je zou verwachten. De eurozone zit op 1,2%, terwijl Japan niet verder komt dan 1%. Dan is er nog China. Dat land importeert grondstoffen om de producten vervolgens te exporteren. De verzwakkende groei mag dan ook geen verrassing heten, zo stelt Shilling. Hij vermoed dat het Chinese bbp eerder met 3 à 4% groeit dan de officiële 7%.
2001 start grondstoffencyclus
China zette in 2001 de grote opwaartse grondstoffencyclus in gang. Waar het eerst goed was voor een fractie van de wereldvraag naar diverse metalen, is dat nu bijna de helft. Medio jaren 2000 leek de honger naar koper en kolen van China bijna niet te stillen. Grote mijnbouwers investeerden enorme bedragen in grote projecten met lange aanlooptijden. Die kwamen vanaf 2011 online. En dat zorgde voor een enorm overaanbod, waarna de grondstoffenprijzen begonnen te dalen. Lage prijzen betekent normaal gesproken dalende productie. Maar veel grondstoffenexporteurs, zoals bijvoorbeeld Peru en Brazilië, zijn van hun mijnen afhankelijk voor een instroom van dollars. Zolang de ontvangen prijs boven de marginale kostprijs ligt verhogen ze dus hun productie om het aantal dollars op peil te houden. Een blik op de recent Saoedische olieproductie is veelzeggend. Daarmee verergert het overaanbod.
Shilling: Glencore voorbode groter onheil
De problemen bij Glencore zijn volgens Shilling een voorbode voor groter onheil. Als de relatieve stabiliteit van de handelswinsten daar al niet de mijnbouwafdeling kan beschermen, hoe zit het dan met mijnbouwreuzen als BHP, Vale en Rio Tinto, zo vraagt hij zich af. Shilling legt tot slot uit dat grondstoffen inflatie-gecorrigeerd al sinds 1800 in een hardnekkige downtrend zitten:
De vindingrijkheid van de mens en de vrije markten hebben grondstoffentekorten altijd gecorrigeerd. En dat zal waarschijnlijk altijd zo blijven. Grondstoffenbeleggingen kunnen rendabel blijven – zolang ze zijn gebaseerd op verdere koersdalingen.