Het is 4 december 2009. Op de bedrijfsblog van internetreus Google verschijnt een stukje getiteld “Gepersonaliseerde zoekopdrachten voor iedereen.” Het bericht ontsnapt aan de aandacht van de meesten. Behalve zoekmachine-blogger Danny Sullivan, die schrijft dat het opslaan van zoekopdrachten hem de koude rillingen bezorgt. “Dit is de grootste verandering die ooit heeft plaatsgevonden in zoekmachines.” https://www.youtube.com/watch?v=EKuG2M6R4VM Vanaf die dag gebruikt Google 57 signalen om jou zoekresultaten te laten zien waar je het waarschijnlijkst op klikt. Google sorteert alle informatie op basis van persoonlijke data, van welke locatie je inlogt tot waar je eerder naar zocht en vervolgens op klikte. Dit fenomeen staat inmiddels bekend als de filter-bubbel, naar het boek van Eli Pariser. Door de stijgende overbelasting aan informatie hebben we behoefte aan filters. Maar gepersonaliseerde filters zorgen er voor dat je niet meer in aanraking komt met informatie die niet met je eigen wereldbeeld overeen komt.
Wereldbeeld verandert
En dat is niet alleen een probleem bij het vormen van een goede mening over dat ene aandeel. We raken zo steeds meer van andere culturen en ideologieën vervreemd. Pariser:
De meesten van ons veronderstellen dat als we iets googelen, we dan allemaal dezelfde resultaten te zien krijgen. Maar dat is niet langer het geval. Er is geen ‘standaard Google’ meer.
Pariser geeft vervolgens een voorbeeld van de zoekterm ‘BP’.
In de lente van 2010, terwijl het Deepwater Horizon boorplatform enorme hoeveelheden olie de Golf van Mexico in spuwde, vroeg ik twee vriendinnen om de term ‘BP’ te googelen. Twee hoogopgeleide vrouwen, die beide op Obama stemmen, en allebei in het noordoosten van de VS wonen.
En wat zagen zij?
Ondanks hun overeenkomsten in achtergrond waren de zoekresultaten zeer verschillend. De een zag beleggingsinformatie over BP. De ander zag nieuws. Bij de een gaf de eerste pagina zoekresultaten links naar de grote olielekkage. De ander zag niets over de lekkage, alleen een advertentie van BP zelf.
En dat geldt inmiddels niet alleen meer voor Google. Ook Facebook laat de berichten zien waar jij “om geeft”. Zo smelten ook daar artikelen met tegenstrijdige meningen en andere perspectieven langzaam weg. Wie dus niet actief nieuws over de ontwikkelingen in de wereld opzoekt, zit tegenwoordig binnen no-time in zijn eigen wereldje opgesloten.