Peak oil is het moment waarop de olieproductie wereldwijd piekt om onherroepelijk een neergang in te zetten. Maar ondanks de zorgen die vele strategen in het verleden uitten, lijkt die top voorlopig nog niet in zicht. Nieuwe technologische ontwikkelingen hebben de Amerikaanse olieproductie de afgelopen jaren naar het hoogste niveau sinds 1970 gebracht. En de markt zwemt in een overvloed aan olie. Volgens het Internationale Energieagentschap (IEA), dat westerse overheden adviseert over energiestrategie, is steenkool eerder aan de beurt. In een recent rapport schrijft de organisatie dat die markt onder immense druk staat door economische hervormingen in China en een stijgend klimaatbewustzijn wereldwijd. China is nu goed voor maar liefst de helft van de wereldwijde vraag naar kolen. Het agentschap verlaagt de schatting voor de vraag naar kolen in 2020 dan ook met ruim 500 miljoen ton naar 5.814 miljoen ton, ofwel een jaarlijkse groei van 0,8%. Deze revisie komt met name voort uit voorlopige data uit China. In 2014 daalde de vraag naar kolen daar met 2,9%. Voor dit jaar verwacht de IEA ook een afname. Het zou voor het eerst sinds 1982 zijn dat de Chinese vraag in twee opeenvolgende jaren daalt. Dat ligt niet alleen aan een omschakeling van een economische focus op industrie naar diensten, maar ook aan toenemende problemen met de luchtkwaliteit.

Het IEA presenteert ook een peak coal scenario waarbij de Chinese vraag naar kolen blijft dalen. Dat zou mogelijk zijn als infrastructuur en energie-intensieve industrieën een kleiner deel van het bbp voor hun rekening nemen dan in het basisscenario. In dat geval ligt de vraag in 2020 maar liefst 9,8% onder de top van 2013. Wereldwijd zal de vraag dan rond de 5.500 ton liggen. En dat betekent een jaarlijkse krimp met 0,1%. Naast China zet het gebruik van kolen in Europa en de VS ook een structurele daling in. De komende jaren bieden India en Zuidoost-Azië nog tegenwicht. Maar dat zal volgens het IEA niet voldoende zijn om de prijsdalingen van steenkool om te keren, aangezien er sprake is van hardnekkig overaanbod. Beleggers bereiden zich voor op het ergste. De Market Vectors Coal ETF (KOL), dat in een mandje kolenproducenten volgt, verloor sinds 2011 al 88% van zijn waarde. Grote faillissementen in de sector lijken slechts een kwestie van tijd.

<<< Deze kleine sector belooft een industriële revolutie >>>