Fed-voorzitter Janet Yellen maakte eerder deze maand de eerste Amerikaanse renteverhoging in vele jaren bekend. De financiële markten waren goed voorbereid. De uitslagen bleven beperkt. Maar de vraagtekens blijven. Is dit wel het geschikte moment? Marktvorsers als Jeff Gundlach en Jim Grant spraken eerder al hun verbazing uit over de stap van de Fed. Bij hun twijfels sluit commentator Ambrose Evans-Pritchard zich nu aan. Ja, de werkloosheid daalde in de VS naar 5%. Het aantal banen steeg de afgelopen twee maanden met ruim een half miljoen. En het aantal vacatures was voor het laatst zo hoog tijdens de dotcom-bubbel in 2000, aldus Evans-Pritchard. Maar dit is wel voor het eerst ooit dat de Fed de rente verhoogde terwijl de manufacturing PMI, die een indicatie geeft van de gezondheid van de industriële sector, onder de neutrale grens van 50 noteert. Ook zakte de nominale bbp-groei van 5% in medio 2014 terug naar amper 3%. De ECB probeerde het in 2011 met twee renteverhogingen. Maar samen met bezuinigingsprogramma’s in de zuidelijke eurozone-landen draaide dit bijna uit op een ineenstorting van de muntunie. De in juni 2011 aangestelde ECB-president Mario Draghi maakte deze stappen dan ook snel ongedaan. Net als een reeks andere centrale banken wereldwijd.

Volgens Danny Blanchflower, professor aan de Universiteit van Dartmouth en voormalig lid van het monetaire comité van de Bank of England, is de Amerikaanse banenmarkt niet zo krap als blijkt uit de data. Verder ligt de inflatie nog mijlenver van de doelstelling van 2%. En de bezettingsgraad van de capaciteit daalt al vijf maanden. Blanchflower schat de kans dan ook 50% dat ook de Fed rechtsomkeert zal moeten maken. In een optimistisch scenario kan de economische groei volgend jaar aantrekken door de stijgende geldhoeveelheden in Europa en Azië, gecombineerd met een sterke toename van Chinese overheidsuitgaven met maar liefst 36%. Maar de schuldenlast ligt wereldwijd nu 30%-punten boven het vorige record van 2008. Waarvan een groot deel is geleend in dollars. Evans-Pritchard:

Yellen probeert de rente weer langzaam naar een normaler niveau te krijgen, zonder de schuldenbom te laten ontploffen. Maar ze heeft geen ruimte voor fouten. Als ze faalt, zit de wereld in de problemen. We hebben nog in een situatie gezeten waarbij een wereldwijde recessie begon terwijl de rente nog op vrijwel nul stond. De enige uitweg is dan ‘helikoptergeld’, waarbij de centrale bank direct het overheidstekort financiert. Maar dat is een verhaal voor een andere keer.

<<< Download de gratis Beursbijbel: 10 Geboden voor iedere Belegger >>>