De ooit gedoodverfde favoriet voor het Fed voorzitterschap, Larry Summers, gaf onlangs een speech die door vriend en vijand als ‘briljant’ werd omschreven. Wat had hij te melden? Larry Summers kan vrijuit praten nu zijn beoogd voorzitterschap van de Fed niet doorgaat. Op een conferentie van het IMF eerder deze maand legde Summers de vinger op de zere plek. Het rentewapen van de Fed, waarmee de economie ‘gestuurd’ wordt, heeft zijn invloed verloren volgens hem. Recessies bestrijden met het verlagen van de rente is geen optie meer. Immers, de rente staat al op nul. Het ‘natuurlijke rentepercentage’ waarbij investeringen plus spaargelden zorgen voor volledige werkgelegenheid, is momenteel negatief. Dat terwijl het economisch herstel in de VS weliswaar aardig van de grond is gekomen, maar de werkloosheid tegelijk relatief hoog blijft (> 7 procent). En daar heeft ook het quantitative easing programma van de Fed geen verandering in kunnen brengen.

Larry Summers ziet wel heil in een ‘cashless society’

Summers denkt niet dat dit een tijdelijk fenomeen is. Hij rekent op lage rentes van de Fed ’tot in het oneindige.’ En niet alleen dat: hetzelfde geldt voor de werkloosheid, een structureel lange termijn probleem, waarbij de Fed’s rentewapen al is verbruikt. Tijd voor nog meer onconventioneel Fed beleid dus volgens Summers, die gelijk maar een tweetal opties oppert: 1) De Fed staat een hogere inflatie toe (lees: stimuleert een hogere inflatie), waardoor consumenten meer geneigd zullen zijn om geld uit te geven in plaats van te sparen. 2) De VS gaat versneld naar een maatschappij die volledig op elektronisch geld draait. Een ‘cashless society‘ dus, waarna de Fed de rente dan wel tot (ver) onder nul kan zetten, waarmee mensen letterlijk moeten betalen voor banktegoeden in de vorm van negatieve rentes. Het eerste item lijkt iets waar de Fed de komende tijd al op aan zal sturen. Het tweede item is erg ingrijpend en kan wel eens deels de huidige populariteit van de bitcoin verklaren. Dat dit vérgaande gevolgen zou hebben voor de relatieve vrijheid die mensen nu (nog) hebben, wordt voor het gemak maar even vergeten. In een maatschappij zonder contant geld kan goud wel eens hét alternatief worden voor wie zijn vrijheid en onafhankelijkheid hem lief is