Eén ding is zeker: we leven in vreemde tijden. Een monetair experiment staat op het punt om aan zijn einde te komen waarbij niemand nog weet hoe dit zal eindigen.

Monetair experiment naar volgend niveau

Zowel in het Verenigd Koninkrijk alsook in de Verenigde Staten verwacht men een stapsgewijze renteverhoging, maar dit zal zeker niet zonder consequenties blijven. Laten we als eerst eens kijken naar de crash uit 1929. In grote lijnen zijn beide situaties, 1929 en 2009 vrijwel identiek aan elkaar. In beide crisissen injecteerde de Federal Reserve grote hoeveelheden geld in de economie wat in beide gevallen leidde tot hogere aandelenkoersen. Destijds werd er te vroeg besloten de rente stapsgewijs te verhogen wat leidde tot de ineenstorting van de aandelenmarkten. Ook nu is Janet Yellen voornemens de rente te gaan verhogen en mogen we ons gaan afvragen of dit niet wat aan de vroege kant is. Als de geschiedenis een goede raadgever is, dan is een nieuwe stockmarketcrash niet uitgesloten. Maar het instorten van de aandelenmarkten is slechts een kleine zorg.

Uitstaande derivaten

In juni 2014 bedroeg de waarde van de wereldwijde aandelenmarkten volgens de World Federation of Exchanges een slordige $70 biljoen dollar. Zet daartegenover de omvang van de uitstaande derivaten met een waarde van $690 biljoen dollar. Vier-vijfde deel van deze derivaten zijn gebaseerd op rente tarieven – verzekeringen tegen renteschommelingen op staatsobligaties. Het zijn deze staatsobligaties waar de globale economie zijn financiële effecten en producten op baseert. Als deze staatsobligaties vallen, dan lijkt alles te vallen. Met het verhogen van de rente zal de waarde van de huidige staatsobligaties in waarde dalen, immers, nieuwe staatsobligaties renderen beter wat de huidige staatsobligaties minder aantrekkelijk maakt. De verzekeringen hiertegen zijn enorm, en de vraag is of banken die elkaar deze verzekeringen hebben verkocht, deze verplichtingen kunnen nakomen. Dat is dan ook precies de reden waarom banken elkaar tijdens de ‘credit crunch’ niet meer vertrouwden – wegens de gevaren van het niet na kunnen komen van afgesloten derivaten. Indien tienjarige staatsobligaties zullen herstellen tot de oude niveaus zullen de bank balansen voor één-vijfde weggevaagd worden, volgens een studie van Barclays. Banken hebben hun risico’s ge-hedged met derivaten waarbij het zelfs niet zeker is of deze derivaten enorme koerswijzigingen kunnen opvangen. Een nieuwe trend is dan ook dat banken hun hedge op zichzelf ook weer gaan hedgen bij… andere banken. En dit is hoe gigantisch het bankwezen met elkaar verweven is. En als er ‘iets’ mis gaat, zou het wel eens ‘heel goed’ mis kunnen gaan. We spreken hier over een derivatenmarkt van bijna $700 biljoen. Ter vergelijking: de centrale bank balans van de Federal Reserve is sinds 2008 uitgedijd met ‘slechts’ $4,5 biljoen. Ondanks meer regulatie en een strakker beleid, is het financiële systeem nog steeds erg wankel. De volgende trends kunt u dan ook voor 2015 verwachten. Zorg dat u voorbereid bent!