In het zwaar door de crisis getroffen Spanje is er één sector die floreert als nooit tevoren. En spijtig voor de naarstig naar geld zoekende Spaanse overheid, is dat de zwarte economie. Spanje gold al als één van de armere landen in de Eurozone voor de crisis uitbrak. Sindsdien is het aardig bergafwaarts gegaan met de Spaanse economie. De werkloosheid is opgelopen tot boven de 26 procent, en de jeugdwerkloosheid ligt zelfs boven de 50 procent. Er verloren alleen al in de bouwsector meer dan 1 mio mensen hun baan volgens een rapport van A.T. Kearny. Nu was de bouwsector, onder invloed van goedkoop geld bij toetreding yoy de Eurozone, ook volstrekt opgeblazen geraakt. China heeft zoals we wel eens aangaven, spooksteden, maar Spanje kan er op dat vlak ook wat van: compleet nieuwe uit de grond gestampte vliegvelden waar nog nooit een toestel is geland, snelwegen ‘in the middle of nowhere‘ die abrupt eindigen en die louter als dure skatebaan fungeren, et cetera. Een probleem van een veel grotere omvang nog is de florerende zwarte economie.

Spanje: zwarte economie circa 25 procent BBP

Spanje’s zwarte economie is inmiddels gegroeid van (geschat) 18 procent in 2008 tot (afgerond) 25 procent in 2012, zo blijkt uit cijfers van het Spaanse ministerie van financiën. In landen als Duitsland, Frankrijk en het VK bedraagt de zwarte economie (geschat) slechts de helft. En dat betekent dat de Spaanse overheid heel wat belastinginkomsten misloopt. Volgens Jordi Sarda, professor economie aan de Universitat Rovira i Virgili in Tarragona ligt Spanje daarmee op gelijk niveau als Italië en Griekenland. De Spaanse overheid zit met zijn handen in het haar: de belastingen zijn verhoogd, vooral de inkomstenbelasting, waardoor zwart werken alleen nog maar aantrekkelijker werd. Dat terwijl Spanje al tot de landen met de hoogste belastingdruk behoort in Europa. Wat ook niet meewerkt, zeker qua belastingmoraal, is dat zeven grote tech bedrijven als Google, Apple en Microsoft gezamenlijk (!) slechts €1,25 mio aan belastingen betaalden over 2012 volgens C/nn. Mogelijk dat het aanstellen van meer belastingmedewerkers de Spaanse overheid wat meer lucht kan verschaffen: er is nu één belastingambtenaar per 1.928 inwoners aan het werk in Spanje en dat is een erg ongunstige verhouding vergeleken bij landen als Duitsland (729) en Frankrijk (860). We zien ondanks bovenstaande toch een lichtpuntje voor Spanje: er staan een heleboel mensen te boek als ‘werkloos’ die vermoedelijk ‘gewoon’ aan het werk zijn, zij het wel zwart.