Elk jaar steken de economen en beleggingsanalisten van Pimco de koppen bij elkaar tijdens het ’Secular Forum’, om een blauwdruk van de langere termijn-verwachtingen te maken. Ditmaal werden ze daarbij geholpen door oud IMF-topeconoom Kenneth Rogoff, nu hoogleraar in Harvard. De nieuwe economische omstandigheden zullen vooral gekenmerkt worden door een zwakke groei in de ontwikkelde economieën, verschuiving van groei en welvaart naar opkomende markten, een langdurige behoefte aan het ondersteunen van de balansen in de private sector, een verslechtering van de overheidsfinanciën en meer politieke bemoeienis met de financiële markten.

„Dat leidt tot een instabielere situatie dan we vorig jaar nog dachten”, stelt Henk Jan van Zoelen, directeur Benelux van Pimco. „De weg zit vol kuilen en gaten en alle reservewielen zijn opgebruikt. De overheden hebben hun kruit verschoten. We zijn nu bezig aan het laatste redmiddel: het oppompen van de balansen van de centrale banken.” Dat de VS het beter doet dan Europa komt niet alleen door de flexibeler economie. De Amerikaanse banken hebben hun balansen al behoorlijk kunnen verbeteren en daarmee voorsprong genomen een voorsprong op genomen. „Wat betreft de hoge staatsschuld en de hoge werkloosheid zitten Europa en de VS in hetzelfde schuitje.”

Van Zoelen: „De politiek wil de markten meer reguleren, particulieren bouwen hun schulden af, overheden komen juist meer in de schulden en er is een algemene afkeer om de trend van globalisering door te zetten. Dat alles maakt een pas op de plaats waarschijnlijk.” Net zoals in Japan zal er volgens Pimco nauwelijks inflatie optreden – eerder deflatie (een daling van het gemiddeld prijspeil). „Inflatie zien wij de komende jaren vooral aantrekken in de ’emerging markets’, dan in de VS en pas in laatste instantie in Europa en Japan.”

Volgens zijn collega Jeroen van Bezooijen stelt deze situatie geheel nieuwe eisen aan pensioenfondsen. De traditionele hoeksteen van de beleggingsportefeuille, de staatsobligaties, is immers gaan wankelen door het sterk gestegen risico op wanbetaling in de zuidelijke EU-lidstaten. Institutionele beleggers zullen dat moeten afdekken, of kiezen voor andere soorten beleggingen.

Pas als de centrale banken jarenlang obligaties moeten blijven opkopen om de markten van voldoende liquiditeit te voorzien, kan het niet anders of de geldpersen moeten worden aangezet, stelt Van Zoelen. „Het gaat hier uiteindelijk om de geloofwaardigheid van de Europese Centrale Bank als inflatiebestrijder. Alleen als de schuldenpositie van een aantal landen niet meer is te controleren, kan het zo ver komen dat het vertrouwen in de euro verloren gaat en we forse inflatie krijgen. Vooralsnog gaan we daar niet van uit, het vangnet moet zijn werk doen. Maar financiële ruimte om nog een klap op te vangen is er niet meer. We rijden nu zonder reservewiel. Daarom moet er nu snel en fors worden bezuinigd, hoe vervelend dat ook is voor de economische groei.”

Hogere rendementen zijn vooral te halen in de snelgroeiende landen zoals de BRIClanden (Brazilië, Rusland, India en China). Japan kruipt weliswaar weer uit het dal, maar heeft te maken met een enorme vergrijzing en een torenhoge staatsschuld die een structureel hogere groei belemmeren. Het Groeimarkten Rapport