Op de financiële markten lijkt iedereen er al van uit te gaan: Mario Draghi, president van de Europese Centrale Bank, kondigt deze maand een kwantitatief verruimingsprogramma aan (QE). Het verruimingsprogramma van de Europese Centrale Bank kan echter wel eens nog minder efficiënt zijn dan in de Verenigde Staten. De aankondiging die op 22 januari verwacht wordt van Mario Draghi wordt steeds concreter. Eerder deze week wisten de media al te melden dat de Europese Centrale Bank waarschijnlijk een opkoopprogramma voor staatsobligaties aankondigt, waarbij wordt opgekocht op basis van de bijdragen die nationale centrale banken leveren aan de ECB. Maar wat het ook wordt, het lijkt erop dat het opkoopprogramma van de ECB het meest inefficiënte opkoopprogramma wordt dat de wereldwijde markten gezien hebben sinds de financiële crisis. Wat we nu al weten is dat de rendementen in Europa extreem laag zijn en dat deze niveaus nog geen invloed hebben gehad op de bredere markten. Daarnaast, of het nou gebaseerd gaat worden op het bbp, de omvang van de obligatiemarkten of de bijdragen van centrale banken, het opkoopprogramma zal zich in de basis waarschijnlijk voornamelijk richten op Duitsland, Italië en Frankrijk. Hierdoor zal het programma zeer waarschijnlijk weinig bereiken in het aansporen van consumenten en bedrijven om te gaan lenen.

Effecten QE

Of QE in de Verenigde Staten echt gewerkt heeft, zal pas met enkele jaren gezegd kunnen worden. Maar als het wel gewerkt heeft, dan is dat omdat de Fed doorgedrongen is tot bedrijven dankzij een goed ontwikkelde obligatiemarkt en omdat de consumptie gedreven economie de juiste effecten heeft gezien. Het is echter onwaarschijnlijk dat het opkoopprogramma van de ECB eenzelfde resultaat teweegbrengt. In het proces waarbij QE in de Verenigde Staten (mogelijk) gewerkt heeft, waren Amerikaanse banken betrokken die obligaties verkochten en hier door de Fed een minimale rente voor kregen. Bij de ECB is er echter sprake van een negatieve depositorente. Welke bank in de eurozone zit er op te wachten om de nationale rentes op te offeren voor een negatieve depositorente? En dan te bedenken dat ze waarschijnlijk toch niet meer kapitaal kunnen uitlenen omdat er amper vraag naar is in Europa. Natuurlijk kun je beargumenteren dat monetaire verruiming nodig is wanneer er pijnvolle hervormingsmaatregelen genomen worden. Maar moet QE dan niet volgen op die hervormingen? Of op zijn minst gepaard gaan met hervormingen? De manier waarop markten reageren op de waarschijnlijke QE aankondiging van de ECB lijkt erop te wijzen dat het een positief effect zal hebben op de Europese aandelenmarkten. En hoewel dat zo kan zijn, zal dit waarschijnlijk van korte duur zijn. Vroeg of laat moeten de markten toch inzien dat QE in Europa waarschijnlijk nog minder effectief zal zijn dan het ergens anders geweest is de afgelopen jaren, dankzij een gebrek aan hervormingen. * Speel met het Technologie Rapport in op de beste trends in de markten *