Een geopolitiek overzichtje: het soennitische Saoedi-Arabië is een trouwe bondgenoot van de VS. Ook Israël is een bondgenoot van de VS, waarmee het sjiitische Iran direct een vijand van de Amerikanen is. Rusland is natuurlijk de grote vijand van de VS. Daardoor staan Iran en Rusland weer op goede voet. Iran steunt op zijn beurt alle sjiitische groeperingen in een door soennieten gedomineerd islamitisch Midden-Oosten en Noord-Afrika. Denk aan de alawitische regering van Assad in Syrië en Hezbollah in Libanon. De Russen steunen Assad weer militair. Dit alles tot grote ergernis van de wahabitische Saoedi-Arabiërs, die een nog grotere hekel hebben aan sjiieten dan aan welk ander volk ook.
Vijanden zoeken toenadering om olie
De situatie moet dus wel extreem nijpend zijn als de Russen en Arabieren toenadering tot elkaar zoeken. Toch is dat precies wat er nu lijkt te gebeuren. Onvrede over een verdrag met Iran maakte de Saoedi’s al terughoudender in hun lange relatie met de VS. Om maar te zwijgen over de enorme stijging van de Amerikaanse olieproductie door fracking, een belangrijke reden voor de daling van de olieprijs. De Arabieren moesten dit jaar voor het eerst sinds 2007 weer een beroep op de obligatiemarkten doen. De Arabieren besloten in november vorig jaar frontaal de aanval in te zetten op de Amerikaanse frackers en andere wereldwijde olieproductie met een hoge kostprijs. Ondanks een al bestaand wereldwijd overaanbod van 1 à 2 miljoen vaten per dag schroefden zij de oliekraan verder open. Saoedi-Arabië maakt duidelijk dat zij niet de kraan dichtdraaien, tenzij andere grote producenten buiten OPEC hun deel van de last dragen. Dat betekent in feite Rusland, ’s werelds grootste olieproducent.
Rusland en Saoedi-Arabië in zelfde schuitje
En precies daar zit hem de kneep. De strategie van de Arabieren raakt niet alleen henzelf, maar ook het Rusland van Poetin hard. Arkady Dvorkovich, Rusland’s Minister van Energie, geeft aan dat zijn land voortdurend in gesprek is met OPEC om “een rationeler beleid” te bewerkstelligen. Dvorkovich is terughoudend over de vraag of het Kremlin de impasse kan doorbreken en een deal met de Saoedi’s kan maken:
We sturen signalen naar elkaar. Onze consultaties impliceren niet meteen dat we gecoördineerde actie gaan zien. Misschien wel, misschien niet – waarschijnlijk niet.
De Russen willen natuurlijk zelf liever niet de productie terugschroeven. Ze hebben ook elke dollar hard nodig. Maar een ‘super-OPEC’ met Rusland erbij zou wel 45% van de oliemarkt beheersen. Net als in OPEC’s gloriedagen in de jaren 1970. Poetin en de Arabieren zouden elkaar op vele terreinen tegemoet moeten komen, maar een oliekat in het nauw maakt soms rare sprongen. Een overeenkomst tussen de twee rivalen zou de oliemarkt op z’n kop zetten. Wie weet?
<<< Deze kleine sector belooft een industriële revolutie >>>
