Ooit sprak Mario Draghi de beroemde woorden: ‘Lage inflatie betekent dat mensen meer producten kunnen kopen.’ Het voorzichtige herstel in de eurozone, dat wordt geleid door toename van de consumptie-uitgaven, bewijst het punt dat de ECB president wilde maken. Maar wat te doen als diezelfde consument geen hogere lonen eist en inflatie op een te laag niveau blijft hangen? Mario Draghi hanteert samen met zijn medebestuurders een inflatiedoelstelling van net onder de 2 procent. Maar indien prijsverhogingen uitblijven en werknemers afzien van hogere looneisen, dan wordt het lastig om die doelstelling te bereiken.
Loonstijging blijft achterwege
De volgende cijfers illustreren het dilemma: de lonen in de regio stegen in het derde kwartaal met 1,56 procent op jaarbasis. Dat is maar 0,12 procent meer dan het laagste niveau van 1,44 procent begin 2015. De invloed van dit fenomeen op het inflatiecijfer is duidelijk: inflatie in de eurozone bereikte in oktober de schamele score van 0,1 procent.
Natuurlijk, het werkloosheidscijfer van 11 procent in de gehele eurozone heeft een negatieve invloed op de hoogte van de lonen. Maar zelfs een land als Duitsland, waar de werkloosheid op een laag niveau staat, laat weinig tekenen zien van looninflatie. En dat is geen goed nieuws voor de ECB. “Werknemers passen hun looneisen aan in tijdens van lage inflatie. Behoud van koopkracht zorgt ervoor dat mensen geen flinke looneisen op tafel neerleggen tijdens de salarisonderhandelingen,” zo stelt Alexander Koch, econoom bij Raiffeisen Schweiz in Zurich.
Looneisen zijn asymmetrisch fenomeen
Wel dient een kanttekening geplaatst te worden bij dit fenomeen: looneisen zijn asymmetrisch. Zeker in Europa dalen lonen niet hard tijdens een periode van matige groei, terwijl ze vaak wel flink stijgen wanneer de economie hard groeit. Dit laat echter onverlet dat de huidige situatie een probleem kan vormen voor de ECB. Zolang hogere lonen uitblijven, zal een stijging van de inflatie ook achterwege blijven. Dat is één van de redenen waarom de centrale bank overweegt om nieuwe stimuleringsmaatregelen in te zetten. “Salarissen zijn waarschijnlijk de belangrijkste aanleiding voor inflatie in de dienstensector. Het huidige lage niveau van de lonen bevestigt dat we voorlopig geen forse inflatiestijging zullen zien,” zo concludeert Marco Valli, econoom bij UniCredit.