Weet u waar u kunt zien wanneer de aandelenmarkt in de problemen gaat komen? Nee? Op de obligatiemarkt, meer bepaald op de hoogrentende obligatiemarkt of de junk bonds. En de markt voor junk bonds staat zwaar onder druk. Specialisten voorspellen zelfs een vloedgolf aan faillissementen. Steve Blumenthal volgt de markt voor hoogrentende obligaties al 20 jaar op de voet. Hij ziet opnieuw een periode waarin het steeds moeilijker wordt om krediet te krijgen. Dit is extra slecht nieuws voor een economie die al onder druk staat. Wanneer krediet moeilijk te verkrijgen is, remt dit de economische groei.

Obligatiemarkt voorbode aandelenmarkt

Edward Altman, een professor die de Z-score ontwikkelde (een methode om faillissementen te voorspellen) ziet volgend jaar een nieuw recordjaar voor faillissementen. De verhoogde spread tussen overheidsobligaties en hoogrentende obligaties werd eerst nog verklaard door de energiesector, maar is ondertussen verspreid naar alle sectoren. Wanneer de rentevoeten voor bedrijfsobligaties blijven oplopen, zet dit druk op de markt voor overnames en fusies doordat krediet duurder wordt. Dit is een volgende steunpilaar van de aandelenmarkt die kraakt. Eerder begon de margin debt bij particuliere beleggers ook al te dalen. Zo moet bijvoorbeeld Altice 10,875% betalen op een obligatie van 10 jaar terwijl het slechts een maand geleden nog 9,75% had kunnen krijgen. Een maand geleden ging men er ook nog van uit dat ze $6 miljard obligaties konden uitgeven, terwijl dat nu maar $4,8 miljard is. En zo zijn er nog tal van voorbeelden.

We hebben weinig of niets geleerd

Bedrijven kondigde al voor $3.300 miljard overnames en fusies aan dit jaar, voornamelijk gedreven door goedkoop krediet. Dit is het hoogste niveau na de financiële crisis. Maar banken staan onder druk door nieuwe strengere regels en zijn niet meer van plan gemakkelijk krediet te geven. Dit is duidelijk te zien in de energiesector. In de eerste 6 maanden van 2015 werden $37,5 miljard hoogrentende obligaties uitgegeven in de energiesector. Sinds 1 juli is dit bedrag teruggevallen naar $5,9 miljard. De wereld heeft dan ook weinig of niets geleerd van de financiële crisis. Eind 2007 was er $142 biljoen uitstaande schuld in de wereld, 269% van het globale bbp. 7 jaar later is het bedrag aan uitstaande schuld gestegen naar $199 biljoen of 286% van het bbp.

Dit wil zeggen dat schulden globaal gezien gestegen zijn met gemiddeld 5,3% per jaar, veel hoger dan de groei van de economie. Als we in 2008 te veel schulden hadden om het systeem recht te houden, hebben we nu veel te veel schulden.

In 2008 was het voornamelijk de aandelenmarkt die onderuit ging. Maar de volgende crisis zal niet hetzelfde zijn als 2008. We zitten nu in een veel grotere bubbel dan in 2008, een schuldenbubbel. Dit keer zal de obligatiemarkt de grootste last dragen, aldus John Mauldin.

Hebt u al dekking gezocht in harde activa? Nee? Lees snel onze GoudGids