Velen zullen zich de speech van Alan Greenspan – voormalig voorzitter van de Federal Reserve – van 5 december 1996 niet meer herinneren. Maar bijna iedere belegger kent wel nog de 2 woorden die hij op het einde van zijn speech gebruikte: “irrational exuberance” of irrationele overdrijving. Toen ging het over de aandelenmarkt en vandaag bevinden we ons opnieuw in eenzelfde situatie.
De woorden “irrational exuberance” kregen in 2000 een extra dimensie toen Yale professor en Nobelprijswinnaar Robert Shiller een boek uitbracht met dezelfde titel. Shiller schreef zijn boek over de overgewaardeerde aandelenmarkt. Het boek kwam uit in dezelfde maand dat de dotcom-bubbel begon leeg te lopen.
In 2005 deed Shiller dit huzarenstukje nog eens over, ditmaal over de Amerikaanse vastgoedmarkt. Opnieuw luidde het boek het begin in van een enorme crash.
Waarom vertellen we jullie dit?
Bovenstaande is namelijk belangrijk omdat Robert Shiller opnieuw een “irrational exuberance” ziet op de aandelenmarkt. Zijn cyclically adjusted price-to-earnings ratio of CAPE berekent de waardering van de aandelenmarkt op basis van de winsten van de afgelopen 10 jaar, aangepast aan inflatie.
Volgens Shiller was de CAPE van de Amerikaanse aandelenmarkt slechts 3 keer eerder zo hoog sinds 1881:
- 1929 – het jaar van de aandelencrash
- 2000 – het jaar van de dotcomcrash
- 2007 – het begin van de financiële crisis
Nu is de CAPE geen indicatie die aangeeft dat de aandelenmarkt op korte termijn zal crashen, maar wel een sterke indicatie wat de toekomst zal brengen. Wanneer Alan Greenspan sprak over “irrational exuberance” was de CAPE ratio op een gelijkaardig niveau als vandaag. En toch bleef de markt nog 3 jaar stijgen.
Maar de CAPE wil wel zeggen dat we de komende 10 à 20 jaar niet al te veel rendement meer mogen verwachten, zoals dat in het verleden ook al het geval was. Wie bijvoorbeeld in 1996 de S&P 500 kocht en de aandelen bijhield, zat 13 jaar later – in 2009 – nog steeds zonder rendement.
De meeste mensen gaan ervan uit dat de traditionele aandelenmarkt gemiddeld zo’n 6% à 9% per jaar opbrengt. Maar de CAPE ratio zegt dat we eerder moeten uitgaan van een gemiddeld rendement van 1% à 5% de komende jaren/decennia.
Dat is iets waar je bij moet stilstaan en waar je je portefeuille op moet voorbereiden. Er zijn namelijk nog andere beleggingen dan traditionele aandelen waar de rendementen voor de toekomst wel rooskleurig ogen.