Speculatieve bubbels en de diepe recessies die erop volgen kunnen een diep letsel nalaten in het maatschappelijk weefgetouw. Het is niet voor niets dat de onderste steen wordt boven gehaald in het aanwijzen van de oorzaken en schuldigen na het voltrekken van zo een dergelijke tragedie. Recentelijk is de beleggingslegende Warren Buffett aan de tand gevoeld om de anatomie van zeepbellen in kaart te brengen. Laten we kijken naar de meest opmerkelijke uitspraken van het Orakel van Omaha.
Er zullen meer zeepbellen verschijnen in de toekomst. Ik bedoel, daar is geen twijfel over mogelijk.
Over de oorzaken van de huizenzeepbel
“De centrale oorzaak ligt ingebed in de menselijke psychologie. Iedereen werd meegezogen in de overtuiging dat de prijzen niet meer konden zakken. Uiteindelijk kan een zeepbel alleen opgeblazen worden wanneer een groot percentage van de bevolking zich achter een aanvankelijk gegronde stelling schaart. Deze gegronde stelling raakt, naarmate de tijd vordert, steeds verder verwrongen van de realiteit. De massa vergeet de stelling en laat zich slechts door prijsactie leiden. Als gevolg raakt eenieder steeds meer overtuigd dat huizenprijzen inderdaad niet significant kunnen dalen. Vervolgens heeft de massa, gebaseerd op een onjuiste aanname, massaal kredieten aangetrokken met het huis als onderpand. Dit heeft geleid tot de grootste zeepbel in de geschiedenis.”
Over de aard van zeepbellen
“Mijn voormalige baas, Ben Graham, deed zo’n 50 jaar geleden een interessante uitspraak. Hij stelde dat een mens ‘in meer problemen kan raken door te investeren met een juiste dan een onjuiste aanname’. Door gunstige koersontwikkeling vergeten mensen de beperkingen van hun onderliggende aannames.”
Over schuld en risico
“Alles komt neer op hefboom. Als je geen hefboom gebruikt kom je niet in de problemen. Dit is de enige manier waarop slimme mensen failliet kunnen gaan.”
Over de psychologie achter bullmarkten
“Zodra je buurman zegt dat hij veel geld heeft verdiend met internetaandelen ontstaat er besmettingsgevaar. Men raakt gestimuleerd wanneer ze andermans succes zien. Daarom loeien de sirenes luidkeels als iemand de jackpot wint in het casino.”
Over het verschil tussen investeren, speculeren en gokken
“Hiervoor kijk ik naar de bedoeling achter de transactie. Investeren beschouw ik als het waarderen van de activa zodat je een gegronde keuze kunt maken of een belegging rendabel is. Je kijkt naar de intrinsieke productiecapaciteit en minder naar de huidige prijs. Bij speculatie is er meer focus op de prijsontwikkeling van het aandeel. Men beoordeeld zaken in termen van aanstaande kwartaalreportages, aandelensplitsing of verhoging van het dividend – niet zozeer de activa zelf. Waarschijnlijk is de ultieme test of dat het je interesseert of de markten morgen open zijn of niet. Wanneer ik een aandeel koop, interesseert het mij weinig als de markten morgen voor enkele jaren dicht gaan. Ik kijk naar bedrijven en hun vermogen om winsten te realiseren púúr op bedrijfsactiviteit. Gokken zie ik als een transactie welke geen deel uitmaakt van een systeem.”