De leiders van de centrale banken wereldwijd zitten stilaan met hun handen in hun haar, niets lijkt nog te werken. Extreem moeilijke tijden vragen dan ook om een extreme aanpak, daarom dat de discussie rond helikoptergeld steeds meer wordt gevoerd. Dit komt er in feite op neer dat bijvoorbeeld de ECB jouw belastingen gaat betalen. Officieel staat het idee van helikoptergeld nergens op de agenda, maar het feit dat er over gesproken wordt, toont aan hoe hopeloos de situatie geworden is. Het lijkt het laatste redmiddel van de centrale banken om de scheve situatie alsnog recht te trekken. De bekende econoom Milton Friedman lanceerde het idee voor de eerste keer in 1969 waarbij een helikopter over het land zou vliegen en cash geld zou verdelen onder de bevolking. Voormalig Fed-voorzitter Ben Bernanke stak de theorie in een nieuw jasje in 2002.
Ideaal in theorie, maar …
Het komt er in feite op neer dat de centrale bank een grote cheque uitschrijft aan de schatkist en dat de schatkist hiermee een belastingverlaging financiert. Hierdoor stijgt de staatsschuld niet en krijgt de bevolking een financiële injectie die volgens de centrale banken voor extra consumptie zal zorgen waardoor de economie aantrekt. De blanco cheque van de centrale bank zou ook gebruikt kunnen worden om immense infrastructuurwerken te financieren, jobs te creëren of het inkomen te verhogen, wat ook allemaal goed is voor de economie. Volgens Ben Bernanke is helikopter-geld dan ook uiterst effectief als laatste redmiddel. Het klinkt alvast mooi in theorie. Tot op heden proberen de Europese Centrale Bank en de Bank of Japan de economie nog te stimuleren met negatieve rentevoeten, maar nog niet met overdonderend succes. Experts gaan er dan ook van uit dat Japan als eerste helikoptergeld zou kunnen invoeren. Mario Draghi benadrukte vorige week nog dat de Europese Centrale Bank de mogelijkheid van helikoptergeld nog niet besproken heeft. “Het concept zit vol met operationele, juridische en institutionele problemen.” – aldus Draghi.
De praktijk?
Maar een gerucht is pas echt waar wanneer het met klem wordt ontkent. En het feit dat het onderwerp al ter sprake komt, betekent dat de centrale banken tot alles bereid zijn om de kwakkelende economie sinds de financiële crisis terug uit het slop te trekken. Theorie en praktijk zijn enkel hetzelfde in theorie, nooit in praktijk. De geschiedenis leert dat helikoptergeld nooit goed afloopt. De toekomst zal uitwijzen of de centrale banken de sprong durven wagen.