Blockchain zal eerder evolutionair dan revolutionair zijn en vooral een innovatief effect hebben dan een ontwrichtende kracht zijn, zeggen Patrick Lemmens, portefeuillemanager van Robeco New World Financial Equities en Jeroen van Oerle, trendanalist bij het beleggingsfonds.

Wat?

Blockchain is de techniek achter de digitale, virtuele munt Bitcoin, maar is ook bruikbaar voor andere toepassingen. De verzamelnaam is ‘distributed ledger technology’ of ‘gedeelde administratie’ die nog het best te vergelijken is met een grootboek waarin alle transacties of het eigendom worden bijgehouden. Gewoonlijk is een digitale grootboek een centrale, afgesloten database die niet vrij toegankelijk is. Blockchain daarentegen is een decentrale, openbare database waarin transacties worden bijgehouden en die voor iedereen toegankelijk is. Het is een online register waarbij gebruikers rechtstreeks terecht kunnen zonder tussenkomst van een bank. Gegevens worden niet meer op één centrale plek opgeslagen, maar verspreid over internet. Blockchain heeft echter de eigenschap dat er alleen nieuwe informatie kan worden toegevoegd en dat er niets kan worden verwijderd. Van Oerle noemt distributed ledger technology ook wel ‘administratie 3.0’. Waar het papieren grootboek administratie 1.0 is, staat de overstap van papieren naar digitale grootboeken voor administratie 2.0 en wordt nu een volgende stap gezet naar een gedecentraliseerd en gedistribueerd grootboek. “Het decentrale karakter is een ontzettend belangrijke eigenschap en gaat een nieuwe golf aan efficiëntie-innovatie opleveren”, stelt hij.

Nieuwe trends

Het is volgens Lemmens en Van Oerle nog te vroeg om winnaars en verliezers van deze trend aan te wijzen. Lemmens: “Net als bij fintech zijn er bij blockchain momenteel erg veel ondernemingen betrokken. De tijd zal leren welke bedrijven overleven en welke niet.” Wel zijn er volgens Van Oerle bij banken, verzekeraars en vermogensbeheerders processen en bedrijfsmodellen aan te wijzen die het moeilijk krijgen door blockchain. “Financiële instellingen met dure, arbeidsintensieve en tijdrovende administratieve processen en waar een snelle winst is te halen lopen het meeste risico als ze niet reageren op blockchain. De bedrijfsprocessen of tussenpersoon die in de keten geen waarde weet toe te voegen zullen worden uitgeschakeld.” Een “quick win” die Van Oerle bij banken ziet zijn internationale overboekingen. “Internationale betalingen verlopen nu nog weinig efficiënt. Blockchain kan het versturen van berichten en geld vergemakkelijken en versnellen.” In de keten van vermogensbeheer verwacht hij concurrentie tussen beurzen en custodians om de validator-hub voor blockchain transacties te worden. Dat is een partij die het vertrouwen van iedereen geniet en waarborgt dat de onderliggende activa in de transactie zoals aandelen, vastgoed of diamanten bestaat en dat het eigendom klopt. Lemmens wijst erop, dat blockchain niet overal werkt in de financiële sector. ”Deze technologie is niet geschikt voor iets wat in een milliseconde moet zijn afgehandeld zoals een betaling. De netwerken en processen van Visa en Mastercard zijn op dit terrein veel sneller dan blockchain.”

Nog niet klaar

Alle berichtgeving over blockchain suggereert dat distributed ledger technology klaar is voor gebruik. Het tegenovergestelde is echter waar, vertelt Van Oerle. Blockchain is nog niet volgroeid en er moet nog veel worden getest. Twee belangrijke aspecten om in de gaten te houden bij het volgen van de ontwikkeling van blockchain zijn volgens hem wet- en regelgeving en de stand van de techniek. “We hebben het over de financiële sector waar veel wet- en regelgeving is. Het zal nog enige jaren duren voordat toezichthouders deze nieuwe technologie volledig vertrouwen. Daarnaast moeten partijen standaarden afspreken. Banken zijn daar al verder mee dan vermogensbeheerders. Ik twijfel er niet aan dat technische problemen zullen worden opgelost, het is een kwestie van tijd. Investeringen in blockchain is voor financiële instellingen een logische volgende stap.”

Beleggen in blockchain?

Als belegger kijkt Lemmens niet alleen naar welke financiële instellingen mogelijk worden bedreigd door blockchain, maar ook naar welke banken, verzekeraars en vermogensbeheerders al bezig zijn met de komende veranderingen. Zo is R3CEV een consortium van – momenteel – 42 banken die toepassingen van blockchain onderzoeken. “Banken in de portefeuille van Robeco New World Financial Equities zoals ING, BBVA en Nordea moeten wel lid zijn van deze club, want dan zijn het voorlopers.” Lemmens belegt met zijn fonds ook in ontwikkelaars van digitale technologie voor de financiële sector. Ook daar geldt het onderscheid tussen bedreigd worden en kansen benutten. Het is de vraag of diensten van ‘oude’ IT-bedrijven als IBM, Accenture en Cognizant nog nodig zijn in een wereld met blockchain. Of kunnen zij tijdig hun business model aanpassen en de concurrentie aangaan met ‘nieuwe’ techondernemingen die aan eigen blockchain toepassingen werken?” Als fondsbeheerder beleggen in blockchain is op dit moment moeilijk, omdat het veelal om kleine bedrijven gaat die – nog – geen beursnotering hebben. Toch wacht Lemmens niet per se op een beursgang van een blockchainontwikkelaar. “Ik hoop op een zinnige beursgang van een onderneming die zich bewezen heeft, een economische cyclus heeft doorlopen en winst maakt. Ik vrees echter dat een beursgang, die ongetwijfeld gaat komen, een nog grotere hype wordt. Dat het om een onderneming gaat die nog geen winst maakt en dat het aandeel te duur is voor iets dat zich nog moet bewijzen.”