Na de verkiezingen in Portugal is het nu de beurt aan Spanje. Beleggers kunnen het hele Iberische schiereiland aan hun lijstje met zorgen voor 2016 toevoegen. Want Spanje is nu bijna onbestuurbaar, zo schrijft commentator Ambrose Evans-Pritchard. Het land riskeert maanden van politieke verlamming en een hevige confrontatie met Duitsland over het begrotingsbeleid nadat opstandige politieke bewegingen eerder deze maand het tweepartijenstelsel verpletterden. De Spaanse ontwikkelingen lijken op wat we eerder in Griekenland en Portugal zagen, aldus Evans-Pritchard. Ook daar leidden economische tegenspoed en hoge werkloosheid tot politieke revoluties. In Spanje won Pablo Iglesias, aanvoerder van de links-radicale Podemos partij, ruim 20% van de stemmen. En ook hij waarschuwt Europa dat de Spanjaarden de eigen zeggenschap terug willen:
Onze boodschap aan Europa is duidelijk. Spanje zal nooit meer de periferie van Duitsland zijn. We zullen er naar streven om het woord soevereiniteit naar ons land terug te laten keren.
Premier Mariano Rajoy zakte met zijn conservatieve Partido Popular van 44% naar 29% van de stemmen. Maar de linkse partijen vormen ook geen duidelijke meerderheid voor een coalitie. De vraag is of Spanje bestuurbaar kan worden in deze nieuwe setting. De hervormingen staan in ieder geval op de tocht. De lage olieprijs, een zwakke euro en de QE vanuit Frankfurt hebben een economische ramp voorlopig afgewend. Maar de Spaanse werkloosheid is nog steeds 22%. De staatsschuld ligt nu boven de 100% van het bbp. De totale schuld is opgelopen tot 370% van het bbp. Daarbij ligt de net international investment position, ofwel het Spaanse bezit in het buitenland minus de schulden, op minus 90% van het bbp. En dat is ver voorbij de veilige grens van minus 30%. Het IMF waarschuwt dat Spanje nog steeds de arbeidswetgeving radicaal moet hervormen om de productiviteit te verhogen. Maar Podemos wil juist de al geïmplementeerde hervormingen terugdraaien. Als links het voor het zeggen krijgt, dan krijgt Duitsland het volgens Evans-Pritchard wel erg moeilijk. Bondskanselier Merkel kijkt dan tegen een links blok aan van Italië, Griekenland, Portugal en Spanje. Beleggers kunnen zich dus opmaken voor nieuw vuurwerk in de eurozone. Zeker als een nieuwe Europese recessie zich zou aandienen. Evans-Pritchard:
Deze politieke schok in Spanje is de eerste donderslag.
