America: Land of the Free and Home of the Brave. Veel Amerikanen zien de VS als voorbeeld voor de rest van de wereld. En zijn immer optimistisch. Maar is dat terecht? Jeremy Grantham van GMO, die al lang in de VS woont maar oorspronkelijk een Brit is, toetst een aantal wijdverspreide overtuigingen aan de feiten. En dan blijkt het Amerikaanse beeld van de werkelijkheid toch aardig van de realiteit te verschillen. Allereerst Grantham’s favoriet: het Amerikaanse beeld van Frankrijk. Die suffe socialisten bakken er maar weinig van, zo is de heersende gedachte. Maar waar de Franse uurlonen na inflatie sinds 1970 met 180% stegen, bleven de salarissen in de VS precies gelijk. Hoe zit dat met die Amerikaanse welvaart? Dan de werkloosheid. Die ligt officieel in de VS nu op 5%. Reden voor de Fed om volgende week wellicht de rente te verhogen. In de EU staat maar liefst 9% op het bord. Maar als we dit corrigeren voor de participatiegraad, dan zien we ineens een heel ander beeld. Want de VS telt alle ontmoedigde en ongeïnteresseerde potentiële werknemers niet mee. En wat te denken van de enorme gevangenispopulatie? Dan blijkt ineens de werkloosheid in de EU lager te liggen, zeker als we Italië en Spanje buiten beschouwing laten. Volgende thema: gezondheidszorg. De VS besteedt er in ieder geval per hoofd van de bevolking enorm veel meer geld aan dan welk land ook. Maar de levensverwachting ligt twee jaar onder de mediaan. Hier gaat iets fout. Ander opmerkelijk punt: de inkomensongelijkheid in de VS. Amerikanen schijnen zelf te menen dat het wel meevalt met die verschillen. Maar deze zijn torenhoog. En dat is niet alleen iets van de laatste jaren, maar was in 1980 ook al het geval. Democratie: het exportproduct waar Amerikanen misschien nog wel het meest trots op zijn. Maar wie heeft eigenlijk de macht in de VS? Het blijkt dat de belangen van de bevolking amper meewegen in de politiek. Het machtige bedrijfsleven daarentegen lijkt de agenda bijna volledig te bepalen. Onderwijs dan. Niet alleen scoren de prestigieuze Amerikaanse universiteiten op wereldschaal maar middelmatig, het gaat al fout bij de basis. De VS is wel duidelijk koploper bij de CO2-uitstoot. En opmerkelijk genoeg gaat dat samen met relatief weinig zorgen over klimaatverandering. Grantham wijt dat onder meer aan de intensieve lobby van de gevestigde fossiele brandstoffenindustrie. Tot slot een veelgehoorde klacht in de VS: “Ik zou willen dat de overheid niet zoveel aan ontwikkelingshulp zou besteden.” Wees gerust, aldus de strateeg, dat gebeurt ook amper. De VS noteert steevast onderaan wat betreft steun aan andere landen. Grantham concludeert dan ook dat het tijd wordt voor de Amerikanen om hun roze bril af te zetten:
Het is noodzakelijk voor ons voortbestaan dat we, als Amerikanen, realistischer worden. We moeten meer bereid zijn om de onplezierige zaken te erkennen. Bovenal laten we ons, door onze zucht naar positief nieuws, teveel manipuleren door de gevestigde belangen.
<<< Deze kleine sector belooft een industriële revolutie >>>
