crisis Na vijf jaar is iedereen wel klaar met de crisis. Het is wel mooi zo, tijd voor een opleving in de conjunctuur. Kunnen we de crisis definitief in de geschiedenisboekjes laten verdwijnen? We klimmen met zijn allen onmiskenbaar uit het dal. Zelfs Nederland, de ‘zieke man van Europa’ wordt momenteel overspoeld met goed nieuws. Weg met die crisis: het komt allemaal goed. Nu is een belangrijk deel van het probleem de hoeveelheid schuld waar iedereen mee kampt. Zij het de consument met een loodzware hypotheek en/of krediet, danwel de overheid. Als we even terugblikken naar 2008/2009, dan zien we dat sindsdien zowel de consument als het bedrijfsleven een flinke inspanning heeft gedaan om de uitstaande schulden terug te brengen. Extra aflossen op hypotheken, minder consumeren, uitstaande bedrijfskredieten afbouwen. Een uiterst gezonde ontwikkeling, zij het dat de economie hier uiteraard wel onder te lijden heeft. Immers, geld moet rollen, maar feit is wel dat er door de zure appel is heen gebeten. Overheid Er is echter één categorie waar de financiën per saldo verder uit het lood zijn geslagen en dat is de overheid. Als we focussen op de Eurozone, zien we dat het plaatje sterk is verslechterd. Of je nu in Spanje woont, waar de overheidsschuld van een relatief comfortabele 30 procent van het BBP inmiddels gevaarlijk dicht tegen de grens van 100 procent aanschurkt, of Nederland (was 40 procent van het BBP, nadert de 80 procent), de overheidsfinanciën zijn finaal uit de hand gelopen. Daarnaast zijn de huidige tekorten van dien aard, 4 tot 7 procent, dat het probleem is rap tempo groter wordt. Uitzonderingen zijn er uiteraard ook: Duitsland heeft zijn begroting inmiddels min of meer in evenwicht en lijkt zelfs af te stevenen op een licht overschot. Onderstaand plaatje geeft de ontwikkeling van de overheidsschulden in de Eurozone weer vanaf de introductie van de euro. eu17debt Doorrollen Hoewel we het eigenlijk niet willen weten, is de overheidsschuld uiteindelijk natuurlijk gewoon een schuld die wij met zijn allen met ons meedragen. En schuld, daarover moet rente worden betaald en uiteindelijk moet er ook afgelost worden. Dat laatste gebeurt in de praktijk niet: schulden worden afgelost met nieuwe schulden. Is ‘de crisis’ na vijf jaar dan eindelijk voorbij? Dat zou mooi zijn, maar als te hoge schulden een wezenlijk onderdeel van de crisis uitmaken, hoe kan die crisis dan voorbij zijn terwijl tegelijkertijd overheden langzamerhand kopje onder dreigen te gaan aan de schuldenberg..? Gelukkig heeft het IMF een panklare oplossing. Het enige goede nieuws uit die hoek is dat die superheffing er op zeer korte termijn waarschijnlijk niet zal komen. De ophef over de ’theoretische rekenexercitie’ van de IMF economen is groot genoeg geweest om het scenario nu al van de plank te halen. Immers, wil het slagen dan ‘moet dit gebeuren voordat mensen zich eraan kunnen onttrekken.’ Economie is voor een belangrijk deel psychologie. Is de crisis voorbij? Verre van, maar we krijgen wel een tussentijdse opleving die zomaar 1 tot 1,5 jaar kan duren. Een mooi moment om uw voornemen u te wapenen tegen barre tijden om te zetten in daden. En daar hoort fysiek goud beslist bij. Lees hier hoe.