De Fed voert de oorlog van gisteren. Waar de Amerikaanse bank focust op inflatie, kan het beter zijn pijlen richten op het voorkomen van financiële instabiliteit. Een nieuwe aanpak is hard nodig. Dat bepleit Stephen Roach, de bekende voormalige topeconoom van Morgan Stanley. Ondanks nieuwe hints op een renteverhoging in de VS is het er tot op heden nog niet van gekomen. Gezien de lage inflatiecijfers was daar ook weinig reden voor. Met name de kerninflatie, die gezuiverd is van volatiele onderdelen, hangt vlakbij het nulpunt. Samen met de opmerkelijk lage bbp-groei in dit economische herstel trekken de doves, die een ruim monetair beleid bepleiten, tot nu toe aan het langste eind. De Amerikaanse werkloosheid zit alweer rond 5%. Dat betekent dat de Fed zometeen nog maar één mandaat over heeft: de inflatie weer naar 2% krijgen.
Roach: Fed is koppig
Daarbij maakt Fed-voorzitter Janet Yellen echter een fatale fout. Het idee achter het gebruik van de kerninflatie is dat volatiele voedsel- en energieprijzen weinig invloed hebben op de inflatie op langere termijn. Maar die benadering resulteerde in de jaren 1970 in een spectaculaire mislukking, zo stelt Roach. Destijds onderschatte de Fed de giftige inflatie. Nu overschatten Yellen & co de inflatie, aldus de econoom. Terwijl de olieprijs halveerde, houdt de Fed halsstarrig vast aan hogere groei en inflatieverwachtingen. Roach:
In plaats van de waarschijnlijke oorzaken van deze ontwikkelingen te erkennen – namelijk een chronisch lage wereldwijde totale vraag te midden van een overvloedig aanbod en een deflatoire overvloed aan technologische innovaties en nieuwe supply chains – blijft de Fed de impact van mondiale deflatoire krachten bagatelliseren.
Terwijl de Fed zich op de borst klopt over een ‘succesvol’ beleid, lijken de centrale bankiers dus niet door te hebben dat ze amper invloed hebben op deze krachten. Het track record van de eerdere inflatieprojecties is bedroevend. De fixatie op inflatie is contraproductief, aldus Roach. Ondertussen ligt de reële rente wel op gemiddeld -0,6% sinds mei 2001, tegen +2,2% in het voorgaande decennium. En dat heeft op zijn zachtst gezegd de nodige problemen opgeleverd, aldus de econoom. We hebben een aantal activa- en krediet-bubbels gezien die in 2008 bijna culmineerden in een wereldwijde depressie. En opnieuw waarschuwen nu organisaties als de BIS en het IMF voor toenemende risico’s op financiële instabiliteit door het wereldwijde monetaire beleid. Roach:
Op basis van alleen al dat argument is de casus voor een monetaire normalisatie nooit overtuigender geweest.
