Het is vandaag Judgment Day voor de financiële markten. Fed-voorzitter Janet Yellen zal vanavond om acht uur hoogstwaarschijnlijk voor het eerst in negen jaar de Fed funds rente verhogen. En daarmee de nulrente terminaten. De Fed funds is de benchmark voor de kosten van krediet. Banken prijzen er hun leningen aan consumenten en bedrijven op. Niet alleen in de VS, maar ook voor dollarleningen elders in de wereld. Het verhogen van deze rente betekent meer dan alleen een druk op de knop. Door de ongebruikelijk monetaire programma’s van de Fed is de balans fors opgelopen. Bij een verhoging komt nu veel werk kijken. Allereerst zal de Fed de rente op overtollige reserves van banken, de ‘IOER’, verhogen. Die rente ligt nu vast op 0,25%. Maar de Fed funds rente zelf zweeft daar al jaren onder. Want alleen banken hebben toegang tot de IOER. En er zwerft zoveel overtollig geld rond dat de Fed funds steevast lager noteert. De Fed zal proberen met ‘repo’-operaties dat andere overtollige geld in de markt, bijvoorbeeld in money market funds, aan te pakken. Momenteel zit er een limiet van $ 300 miljard op deze operaties. Maar economen verwachten dat deze limiet omhoog zal moeten naar $ 750 miljard tot $ 1.000 miljard. Of zelfs ongelimiteerd. Simon Potter, hoofd van de divisie marktoperaties bij de Fed, geeft toe dat het experimenteren en leren zal worden. En dan is het nog maar de vraag of alle overige marktrentes netjes meegaan. Normaal gesproken arbitreren banken en andere partijen verschillen weg. Maar door nieuwe reguleringen kunnen deze marktparticipanten minder handelen. Dat leidt nu al tot vreemde situaties. Zo is de rente op een onverzekerde lening tussen banken nu lager dan een lening met onderpand. En dat is natuurlijk vreemd, want de laatste is altijd veiliger. De Fed wacht dus zelf ook in spanning af of een renteverhoging geen grote marktverstoringen op zal leveren. Dan nog de vraag of het eigenlijk wel tijd is voor een verhoging. Onderstaande grafiek geeft de huidige situatie en de stand in juni 2004 weer, net voor de eerste verhoging destijds. Zowel de economische groei als met name de inflatie liggen nu veel lager. Alleen de lagere werkloosheid geeft momenteel meer aanleiding tot een verhoging. Bob Andres van Andres Capital begrijpt dan ook niet waarom de Fed zo nodig wil verhogen:
