Recentelijk hebben olieprijzen voor het eerst sinds afgelopen oktober de $50 mijlpaal doorbroken. De overbevoorrading lijkt als sneeuw voor de zon te zijn onttrokken en fundamenteel staat niets een verder herstel in de weg. Vermogensbeheerders zijn massaal in de olie ingestapt en beleggers hebben het vertrouwen teruggewonnen. Kortom, olie is terug. Maar klopt deze stelling wel?

Zal $50 een nieuwe bodem blijken?

Afgelopen maanden hebben grote fondshuizen hun blootstelling aan olie bijna tot recordhoogte opgeschroefd. De bullish inleg is meer dan verdubbeld ten opzichte van eind 2015. Opgebouwde posities in WTI hebben de piek in mei 2015 gepasseerd en naderen het voorgaande record uit juni 2014. Dit was toen IS gevechtstroepen over Noord-Irak raasden en vlak voordat de prijs piekte op $120 per vat Amerikaanse olie. Het record aan shorts wisten de olieprijzen eerder dit jaar onder de $30 dollar per vat te drukken en liquidatie van deze posities lijkt het begin te zijn geweest van de opvolgende (short-covering) rally.

Economisch vertrouwen

Vermogensbeheerders lijken erg veel vertrouwen te hebben dat vraaggroei en krimpende productie de markt blijft stuwen. Ook zijn zij positiever geworden over Europese groei, het uitblijven van een Amerikaanse recessie en het vermogen van de Chinezen om hun problemen meester te blijven. Maar de markten hangen te zwaar aan de verwachting dat relatief lage olieprijzen tot automatische productiekrimp zullen leiden. Onlangs bleek bijvoorbeeld weer eens dat OPEC niet in staat is om eensgezind tot een ‘productieplafond’ te komen. Ook moeten niet vergeten dat diverse OPEC leden al recordproductie draaien.

Productieonderbrekingen

Afgelopen periode heeft de olieprijs extra stimulans gekregen door diverse onderbrekingen in olieproducerende landen. De geschiedenis leert echter, dat deze onderbrekingen maar een marginaal effect hebben op (krimp in) globale voorraden. Het meest voorname effect is psychologisch van aard. De verkrapping in olieproductie zal snel worden goedgemaakt. Amerika heeft in de afgelopen jaren, met dank aan de schalierevolutie, veel productiecapaciteit opgebouwd. Door de crash in de oliemarkten, hebben Amerikaanse producenten zich gefocust op boorputten met het hoogste rendement. Dit betekend dat er veel bronnen zijn stilgelegd, welke bij hogere prijzen snel zullen worden aangeboord. Het beeld voor deze producenten ziet er bij $50 heel anders uit dan $25 per vat. Dit alles zal een natuurlijk plafond in de markt kunnen vormen.

Zeeën vol olie

De wateren tussen Singapore en Maleisië liggen vol schepen gevuld met ruwe olie. Oliehandelaren wachten op een verder herstel en maken gebruik van drijvende opslag. Door arbritrage hopen zij in de toekomst winsten te kunnen realiseren. Zij verwachten dat toekomstige olieprijzen hoger liggen dan huidige prijzen en bijkomende opslagkosten. Momenteel is dit niet het geval. Morgan Stanley heeft becijferd dat deze trade één maand vooruit een verlies levert van $0,48 per vat, terwijl de verkoop zes maanden vooruit in een verlies van $6,11 per vat resulteert. Normaal zou er geen enkel economisch argument moeten zijn voor deze drijvende opslag, maar toch bemerken banken een stijging in vraag voor het financieren van zeecontainers. Morgan Stanley vertelt

De opslagtrade heeft geen winstmotief. Het vertelt ons eerder dat markten een plek zoeken om olie op te slaan. Om winst te maken hebben handelaren een hogere prijs nodig, zodat zij de opslag kunnen bekostigen.

Speculatief karakter

Het vooruitzicht van deze schuld gedreven opslagtrades kan zorgwekkend zijn. Het is goed mogelijk dat prijzen onvoldoende stijgen voor een rendabele trade. Deze handel toont ook dat afgelopen olierally een fragiel component in zich draagt. Morgan Stanley vervolgt

Deze ontwikkelingen vertelt iets over het speculatieve karakter van een groot deel van het olieherstel afgelopen jaar.

Mistig vooruitzicht

De verwachtingen zijn dat olievoorraden hun piek pas bereiken binnen de komende zes maanden. En een krimp in voorraden zullen alleen plaatsvinden als wereldeconomieën blijven groeien. Het lijkt erop dat het prijsherstel sterk op anticipatie is gebouwd. Deze speculatieve enthousiasme kan een teken zijn dat de volgende grote beweging omlaag gericht zal zijn. Het grootste prijsrisico ontstaat als grote handelshuizen hun longs liquideren, hetzij om winsten te boeken, hetzij omdat verwachtingen aan de realiteit bijgesteld moeten worden.